بررسی اغراض بلاغی خبر و انشای طلبی در دوبیتی های مفتون بردخونی

مفتون در دوبیتی ها وسروده و عاشقانه های غنایی خود به شیوه موثر از ابزارهای بلاغی، مخصوصا علم معانی بهره برده است. در این پژوهش، نقش علم معانی در انتقال اندیشه های شاعرانه در دوبیتی های مفتون، بررسی شده تا مشخص شود او هنگامی که در لابه لای دوبیتی های غنایی و عاشقانه خود خواسته است به طور ضمنی به پند و اندرز و تعلیم روی بیاورد، از چه نوع جمله هایی استفاده کرده و چگونه آن ها را به کار برده است تا مضامین مورد نظر به بهترین شکل به مخاطب منتقل شود. مفتون با استفاده از علم معانی و ابزارهای مناسب آن مانند جمله های پرسشی، خبری و امری به شیوه ای موثر، در انتقال مفاهیم و مضامین شعری به مخاطب خود موفق بوده است و درعین حال از این طریق، حضور مخاطب در لابه لای متن را نیز برجسته تر نشان داده است. بررسی این دسته از جملات و اغراض ثانویه آن ها برای شناخت اندیشه و افکار او بسیار ضروری است. با بررسی نوع جملات به کار رفته در ابیات تعلیمی و اغراض و معانی ثانویه آن ها، چگونگی پیوند زبان غنایی مفتون با اهداف تعلیمی او در این سروده ها مشخص می شود. نگارندگان در این پژوهش به شیوه توصیفی - تحلیلی و ابزار کتابخانه ای به بررسی این دسته از جملات و معانی ثانویه آن ها پرداخته اند و نکات برجسته سه مبحث از علم معانی، یعنی جملات پرسشی امری و خبری و نقش و تاثیر آن ها در انتقال موثر مضامین شاعر در سروده غنایی و عاشقانه، شرح و تبیین شده است.