زباله گرد به مثابه «هوموساکر» شهری: پژوهشی کیفی در شهر تهران

مسیله زباله گردی امروزه در کشور ایران به یکی از پدیده ها و مسایل جدی بدل شده است، به شکلی که در همه شهرها و کلان شهرهای کشور نمود دارد. زباله گردی دارای ابعاد زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی است و توجه به این ابعاد نیازمند پژوهش های علمی است. پژوهش حاضر تلاش دارد تا مسایل زندگی زباله گردها را در شهر تهران با رویکرد تفسیری روایت کند. نگاه نظری پژوهش مبتنی بر رویکرد انتقادی و استفاده از مفهوم «هوموساکر» آگامبن است. روش پژوهش بر اساس روش کیفی بنیادی و استفاده از فنون مصاحبه نیمه ساختاریافته و مشاهده است. از تحلیل مضمون برای تحلیل داده ها بهره گرفته شده است. جامعه مورد مطالعه شامل زباله گردها و تمام افراد مطلع مرتبط با زباله گردی است. یافته های پژوهش نشان می دهد که زباله گردها با مشکلات بسیاری مانند تغذیه، خواب، اعتیاد و... مواجه اند و روابط کاری نابرابری با پیمانکاران دارند. شغل زباله گردی به گونه ای است که با سایر مسایل اجتماعی شهر مانند نابرابری های اجتماعی و مصرف شهری، کار کودک و سیاه چاله های پسماندهای شهری پیوند دارد. زباله گردهای شهری به مانند سایر گروه های اجتماعی آسیب دیده و به حاشیه رانده شده، نمود مفهوم هوموساکرهای شهری هستند. اینگونه افراد در شمول حمایت های رسمی قرار نمی گیرند.