فراتحلیل پژوهش های آینده پژوهی جهت بررسی پیشرفت های جدید در روش شناسی نظریه بازی ها در ایران

آینده پژوهی را می توان علم کشف آینده ها و ساخت آینده مطلوب در نظر گرفت. برای رسیدن به این هدف روش های مختلفی در این حوزه توسعه پیدا کرده اند. یکی از این روش ها که بخصوص در حوزه مسایلی که دارای ذینفعان متعدد با تمایلات غیرهمگرا بوده و که برای تحلیل نتایج مذاکرات و مناقشات مورد استفاده قرار می گیرد؛ نظریه بازی ها است. به همین جهت بررسی پیشرفت های جدید در روش شناسی نظریه بازی ها در ایران به عنوان موضوع اصلی پژوهش حاضر انتخاب شد. بر این اساس می توان اشاره کرد که سوال اصلی پژوهش حاضر، عبارتست از: «پیشرفت های جدید در روش شناسی نظریه بازی ها در ایران و تحولات آن در حوزه آینده پژوهی چگونه است؟». نظریه بازی ها نوعی از نظریه انتخاب عقلانی محسوب می شود و همچنین، شکل تخصصی و ریاضی شده مدل بازیگر خردمند در نظریه های تصمیم گیری است. روش مورد استفاده در پژوهش حاضر فراتحلیل و مطالعات کتابخانه ای بوده است. پس از بررسی پایگاه مگیران با کلیدواژه «بازی»، 1000 مقاله که از روش بازی در پژوهش خود استفاده کرده اند در چند دور مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت 43 مقاله حوزه آینده پژوهی که از روش بازی در پژوهش خود استفاده کرده اند انتخاب شد و در 8 بعد اکتشافی یا هنجاری، افق زمانی، موضوع، منبع، نوع داده ها، ترکیب روش با دیگر روش ها، تعامل محور یا خبره محور و عمق روش مورد استفاده در پژوهش ها مورد بررسی قرار گرفت. براساس بررسی های صورت گرفته این نتایج حاصل شده است: نظریه بازی ها بیشتر بصورت هنجاری، بدون افق زمانی، در موضوعات اقتصادی و سیاسی، با استفاده از منابع کتابخانه ای، ترکیب کمی و کیفی، بدون ترکیب با دیگر روش ها، بدون مراجعه به خبرگان و با عمق مناسب در پژوهش ها مورد استفاده قرار گرفته است. در نهایت براساس نتایج بدست آمده توصیه هایی برای استفاده از روش نظریه بازی ها در پژوهش های حوزه آینده پژوهی برای استفاده پژوهشگران ارایه گردید.