بررسی اثرات کیتوپلاس و نانواکسیدآهن با پوشش کیتوزان بر خصوصیات مورفو-فیزیولوژیکی نعناع فلفلی در شرایط تنش خشکی

تنش خشکی مهم ترین عامل محدود کننده رشد و عملکرد گیاهان دارویی مانند نعناع است. استفاده از نانوذرات پوشش داده شده برای کنترل دقیق رهاسازی مواد مغذی می تواند گامی موثر در جهت دستیابی به کشاورزی پایدار و سازگار با محیط زیست باشد. به منظور ارزیابی تاثیر محرک رشد کیتوپلاس و نانواکسیدآهن (Fe2O3) با پوشش کیتوزان تحت شرایط تنش آبی، بر عملکرد، خصوصیات مورفولوژیکی و اجزای اسانس گیاه دارویی نعناع فلفلی آزمایشی به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار و در شهرستان پارس آباد اجرا شد. تیمارهای مورد آزمایش شامل 3 سطح تنش رطوبتی (آبیاری در تخلیه رطوبتی خاک به مقادیر30، 60 و 90 درصد رطوبت ظرفیت مزرعه ای)، محرک رشدی کیتوپلاس در سه غلظت (0، 5/0 و 1 درصد) و نانواکسیدآهن با پوشش کیتوزان در سه غلظت (0، 5 و 10 میکرومولار) بود. در طول اجرای آزمایش، محلول پاشی در سه مرحله با فاصله زمانی 15 روز یک بار انجام شد و یک هفته بعد از آخرین محلول پاشی صفاتی مانند وزن تر و خشک کل بوته، قطر ساقه، تعداد گره و فاصله میان گره، ارتفاع، عرض و وزن خوشه گل، درصد اسانس و عملکرد اسانس مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد تنش خشکی تاثیر معنی داری بر میزان وزن تر و خشک و خصوصیات موفولوژیکی گیاه نعناع فلفلی داشته است؛ به طوری که با افزایش تنش خشکی، طول خوشه گل و وزن خشک بوته در گیاهان به طور معنی داری کاهش یافت. این درحالی بود که میزان ارتفاع سنبله در تنش های شدید خشکی تا 27 درصد کاهش یافت. بیشترین میزان عملکرد اسانس در گیاهان تحت شرایط آبیاری در رطوبت 90 درصد ظرفیت زراعی توام با محلول پاشی محرک رشد طبیعی کیتوپلاس در غلظت 1 درصد (056/1 میلی لیتر در 30 گرم بافت خشک) مشاهده شد. نتایج حاصل نشان داد که محلول پاشی توام محرک رشدی کیتوپلاس (در غلظت 5/0 درصد) و نانواکسید آهن با پوشش کیتوزان (در غلظت 10 میکرومولار) تاثیر بیشتری بر عملکرد کمی و کیفی نعناع فلفلی به ویژه در شرایط تنش خشکی داشته و تا حدی اثرات منفی تنش خشکی را جبران کرده است.