فراتحلیل پیامدهای روان شناختی اعتیاد به اینترنت در ایران

بی شک، رشد روزافزون شبکه های ارتباطی جهانی فواید و اهمیت غیرقابل انکاری دارد. با وجود این، نباید از پیامدهای ناگوار و مخرب آن به ویژه در زمینه های روان شناختی غافل ماند. هدف پژوهش حاضر تعیین اندازه اثر پیامدهای روان شناختی اعتیاد به فضای مجازی در ایران بود.

 این مطالعه از نظر هدف یک مطالعه بنیادی و از لحاظ اجرا یک پژوهش مروری و از نوع فراتحلیل است. جامعه آماری تحقیق شامل مقالات و پایان نامه های داخلی طی 20 سال گذشته به تعداد 95 پژوهش است و 46 پژوهش مرتبط با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی-هدفمند که ملاک های درون گنجی را داشتند، به عنوان نمونه انتخاب شدند. به منظور گردآوری داده های مورد نیاز از یک فرم کدگذاری استفاده شد. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از ویرایش دوم نرم افزار جامع فراتحلیل (CMA2) انجام شد.

انزوای اجتماعی (ES، 60/0)، پرخاش گری (ES، 45/0)، سلامت روان (ES، 42/0-)، استرس (ES، 40/0)، احساس تنهایی (ES، 39/0)، اضطراب (ES، 39/0)، افسردگی (ES، 36/0)، کیفیت زندگی (ES، 28/0-) و کیفیت خواب (ES، 22/0-) به ترتیب قوی ترین پیامدها شناسایی شدند. با توجه به ناهمگنی در مطالعات، پژوهش های دارای روایی (ES، 27/0) اندازه اثر بیشتری نسبت به پژوهش های بدون احراز روایی (ES، 11/0) و همچنین اندازه اثر روش نمونه گیری سیستماتیک (ES، 52/0) بیشتر از سایر روش های نمونه گیری بود.

مرور پژوهش ها نشان داد که پدیده ی اعتیاد به فضای مجازی از اثرات روان شناختی قابل ملاحظه ای برخوردار است و لذا ضروری است که با در نظر گرفتن چارچوب پژوهش هایی که به عوامل روان شناختی تاثیرپذیر از آن پرداخته اند، برنامه هایی برای پیشگیری و مداخله در این پدیده ی مخرب طراحی نمود.