شناسایی و اولویت بندی شاخص های آنتروپومتریک موثر بر عملکرد خلبانان در کابین هواپیما

با توجه به اهمیت عوامل انسانی و شاخص های آنتروپومتریک در عملکرد خلبانان به ویژه در هواپیماهای نظامی، این پژوهش با هدف شناسایی و اولویت بندی شاخص های آنتروپومتریک موثر بر عملکرد خلبانان در داخل کابین هواپیما انجام شده است. روش پژوهش بدین صورت است که ابتدا با مطالعات کتابخانه ای و مرور گسترده پیشینه پژوهش، شاخص های اولیه آنتروپومتریک شناسایی و سپس با کمک روش توصیفی-پیمایشی مبتنی بر نظرات خبرگان پروازی و طب هوافضا به سنجش تاثیر و اولویت شاخص های شناسایی شده پرداخته می شود. ابزار تحلیل داده ها نرم افزار EXCEL و SPSS می باشد. با توجه به نرمال نبودن داده ها در بخش تحلیل استنباطی از آزمون های آماری ناپارامتریک (آزمون دوجمله ای) و برای بررسی تفاوت اولویت متغییرها از آزمون فریدمن استفاده شد. نتایج پژوهش شاخص ها و فاکتورهای مهم و اولویت دار این عرصه را مشخص کرد. بر این مبنا، شاخص های مهم و تاثیرگذار حیاتی به ترتیب اولویت عبارتند از: «وزن، ارتفاع شانه در حالت ایستاده، قد، ارتفاع چشم ایستاده، ارتفاع چشم نشسته، ارتفاع در حالت نشسسته، ارتفاع زانو در حالت نشسته و...». اولویت بندی شاخص ها می تواند ملاک ها و معیارهایی برای گزینش دانشجویان خلبانی در دانشگاه ها و مراکز آموزش خلبانی از سویی و از دیگر سو تخصیص خلبانان به هواپیماهای متناسب مورد استفاده قرار گیرد. همچنین توجه به شاخص های آنتروپومتریک می تواند در مراکز طراحی هواپیما (نظامی و کشوری) بهره برداری شود.