مروری بر روش های رایج استخراج روغن از آبزیان و اثر آنها بر راندمان و کیفیت روغن استخراجی

اسیدهای چرب امگا-3 (ω-3PUFAs) علاقه مندی فزآینده ای را طی سال های اخیر به واسطه اثرات مفید در حفظ سلامت قلب و تنظیم فشار خون، بهبود عملکرد مغز، تقویت حافظه وکاهش افسردگی به دست آورده است. ماهی ها و جلبک ها به عنوان منابع اصلی اسیدهای چرب چند غیراشباع امگا-3 شناخته شده اند. در این میان، استخراج روغن ماهی از گونه های کمتر بهره برداری شده و یا دورریزهای ماهی، نه تنها باعث ایجاد ارزش افزوده بالاتری می گردد بلکه آلودگی های زیست محیطی ناشی از فرآیند دفع پسماندهای شیلاتی را نیز کاهش می دهد. در مطالعه حاضر، مرسوم ترین روش های استخراج روغن از منابع دریایی از جمله روش های مبتنی بر حلال (سوکسله، بلای و دایر، فولک)، استخراج سیال فوق بحرانی و هیدرولیز آنزیمی به همراه مزایا و معایب شان مورد بررسی قرار گرفت. در این میان، استخراج سوکسله بازده بالایی از لیپیدها را فراهم می کند؛ البته انتخاب حلال مناسب مهمترین عامل در استخراج موثر لیپیدها است. با این حال، حرارت دادن مداوم در دمای جوش طی فرآیند سوکسله می تواند منجر به اکسیداسیون لیپید و تخریب ترکیبات حساس به حرارت شود. لذا، توسعه روش های جایگزین استخراج و خالص سازی مبتنی بر استفاده از فناوری های سبز و اصول پایداری، اجتناب از استفاده از حلال های آلی و دماهای بالا، به منظور تولید اسیدهای چرب امگا-3 با خلوص و کیفیت بالاتر مورد نیاز است. استخراج سیال فوق بحرانی با حلال های سازگار با محیط زیست و هیدرولیز آنزیمی امیدوارکننده ترین فناوری های سبز برای استخراج روغن ماهی هستند، در حالی که استخراج های تحت فشار برای استخراج روغن ریزجلبک ها مناسب هستند.