غربالگری ژرم پلاسم عدس از نظر مقاومت در برابر بیماری برق زدگی آسکوکایتا (Ascochyta lentis) در شرایط مزرعه و گلخانه

عدس (Lens culinaris) سومین حبوبات غلات مهم در جهان پس از نخود و نخود فرنگی است. بیماری برق زدگی آسکوکایتا که توسط Ascochyta lentis ایجاد می شود، یکی از آسیب رسان ترین بیماری های این محصول در سراسر جهان است. در این مطالعه واکنش 169 ژنوتیپ عدس در مقابل بیماری برق زدگی آسکوکایتا در شرایط گلخانه و مزرعه و بر اساس طرح RCBD ارزیابی شد. غربالگری مزرعه ای در فصل زراعی 99-1398 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی شیروان-چرداول استان ایلام انجام شد. سوسپانسیون عامل بیماری با غلظت 106×1 اسپور در میلی لیتر برای آلودگی مصنوعی در حالت گلخانه ای استفاده شد. تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ های مورد مطالعه در پاسخ به عامل بیماری تفاوت معنی داری وجود دارد. هیچ ژنوتیپ ایمنی در بین ژرم پلاسم عدس مورد مطالعه علیه AB در هر دو محیط مشاهده نشد. در شرایط مزرعه، اکثر ژنوتیپ ها به عنوان مقاوم شناسایی شدند، در حالی که در شرایط گلخانه بیشتر ژنوتیپ ها واکنش حساسیت داشتند. با توجه به ویژگی های AUDPC و شدت بیماری، ژنوتیپ های "G121"، "G132" و "G139" به عنوان ژنوتیپ های مقاوم در هر دو حالت مزرعه و گلخانه شناخته شدند. طبقه بندی ژنوتیپ های عدس با استفاده از الگوریتم Ward در هر دو شرایط محیطی منجر به شناسایی 4 گروه هتروتیک شد. ژنوتیپ های مقاوم شناسایی شده می توانند در برنامه به نژادی ژنوتیپ های حساس عدس مورد نظر با روش تلاقی برگشتی مفید باشند. همچنین، گروه های هتروتیک شناسایی شده می توانند در انتخاب والدین برای مکان یابی ژنی QTLهای مربوط به مقاومت به بیماری بکار بروند.