اثر سلنیوم بر شاخص های آنتی اکسیدانی و غلظت هورمون های موثر بر متابولیسم در موش صحرایی در معرض تنش گرمایی

دمای محیطی بالا سبب ایجاد تنش اکسیداتیو در بدن حیوانات می شود. سلنیوم ماده معدنی است که در شرایط تنش بر سلامتی و عملکرد بدن اثر دارد. مطالعات محدودی در زمینه اثر سلنیوم در شرایط تنش گرمایی بر فراسنجه های فیزیولوژیکی و شاخص های سلامتی وجود دارد. پژوهش کنونی به منظور تعیین اثرات دوزهای مختلف سلنیوم از مکمل سلنیوم-متیونین بر وضعیت آنتی اکسیدانی)غلظت گلوتاتیون، فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز و گلوتاتیون پراکسیداز)، شاخص سلامتی کبد و کلیه (فعالیت آنزیم های ترانسفرازی و غلظت کراتینین) و غلظت هورمون های موثر بر متابولیسم (انسولین، کورتیزول، تری یدوتیرونین و تترا-یدوتیرون) انجام شد. در طرح کاملا تصادفی، 25 سر موش صحرایی ماده (سن 4 هفته، وزن بدن 56/1 ± 70 گرم) نژاد ویستار به پنج گروه و هر گروه پنج سر موش صحرایی تقسیم شدند. تعداد 5 سر موش صحرایی در کل دوره آزمایش در دمای استاندارد و بقیه موش های صحرایی در تنش گرمایی (دمای 2±38 درجه سلسیوس به مدت 6 ساعت در روز) قرار داده شدند. موش های صحرایی گروه کنترل منفی (بدون تنش گرمایی) و کنترل مثبت (تنش گرمایی) پلت استاندارد بدون افزودنی و سه گروه دیگر به ترتیب پلت استاندارد به اضافه 15/0، 30/0 و 45/0 میلی گرم بر کیلوگرم سلنیوم از مکمل سلنیوم-متیونین به مدت 30 روز دریافت کردند. موش های صحرایی تحت تنش گرمایی و دریافت کننده سلنیوم به طور معنی داری هموگلوبین و فعالیت آنزیم آلانین ترانس آمیناز بیشتری در مقایسه با گروه کنترل مثبت داشتند(001/0=P). غلظت کورتیزول در موش های گروه کنترل مثبت نسبت به کنترل منفی بیشتر بود (001/0=P). افزودن سلنیوم به جیره موش های تحت تنش گرمایی سبب کاهش غلظت کورتیزول، افزایش غلظت انسولین و تری یدو تیرونین در مقایسه با گروه کنترل مثبت شد(001/0=P). مالون دی آلدیید سرم موش های کنترل مثبت به طور معنی داری بیشتر از کنترل منفی و سایر گروه های آزمایشی بود (001/0=P). افزودن سلنیوم به جیره سبب کاهش معنی دار غلظت مالون دی آلدیید شد و موش های دریافت کننده سلنیوم در دوز 45/0 میلی گرم بر کیلوگرم کمترین غلظت مالون دی آلدیید داشتند. بیشترین غلظت گلوتاتیون و گلوتاتیون پراکسیداز به گروه دریافت کننده سلنیوم در دوز 45/0 میلی گرم تعلق داشت. بنابر نتایج این پژوهش تنش گرمایی سبب ایجاد تنش اکسیداتیو در بدن می شود و تغییراتی را در غلظت هورمون-ها و فعالیت آنزیم های بدن ایجاد می کند. به طور کلی، می توان نتیجه گرفت که مکمل سلنیوم با غلظت 45/0میلی bگرم بر کیلوگرم موجب بهبود شاخص های کبدی وکلیوی، غلظت هورمون ها و پاسخ آنتی اکسیدانی در موش های صحرایی تحت شرایط تنش گرمایی می شود.