رفتارشناسی جناح های سیاسی جریان اسلام گرایان انقلابی در جمهوری اسلامی ایران

ساختار سیاسی جمهوری اسلامی ایران ماهیتی متفاوت دارد. قانون اساسی جمهوری اسلامی به نظام حزبی وقعی ننهاده است. نمایندگان به صورت منفرد و با رای مستقیم مردم انتخاب می شوند. در قوانین گوناگون آن نیز حزب به حاشیه رفته و مورد توجه نیست. در فقدان حزب در جمهوری اسلامی نهاد دیگری به نام جناح شکل گرفته است. جناح مفهومی وسیعتر از حزب است و فراتر از حزب را نشان می دهد. همچنین جناح ماهیتی متفاوت از حزب دارد. جناح برخلاف حزب اصول متصلبی را دارا نیست و افراد و احزاب مختلف را در بر می گیرد. پیش فرض اساسی این مقاله این است که سیاست در میان اسلام گرایان انقلابی در جمهوری اسلامی ایران به صورت جناحی بوده است. سیوال اساسی در این مورد مطرح می شود این است که کدام جناح های سیاسی در درون اسلام گرایان انقلابی وجود داشته است؟ پاسخ به این سیوال مستلزم این است که دلایل شکل گیری سیاست جناحی نیز پاسخ داده شود. در پاسخ به سیوال اصلی باید گفت که سه جناح سیاسی را در میان اسلام گرایان انقلابی می توان در نظر گرفت. از سوی دیگر در باب آن که به چه دلیل سیاست جناحی جایگزین سیاست حزبی شده است مسایل گوناگون از قبیل تجربه تلخ تاریخی تحزب، محدودیتهای ساختاری را نام برد. چارچوب مفهومی این مقاله تحزب و جناح و روش پژوهشی که برای این مقاله برگزیده شده است مطالعات تاریخی است.