دولت و جامعه در فلسفه سیاسی کارل مارکس

دولت پرحضورترین واقعیت تجربه انسانی و ترکیبی عظیم از واقعیات مرتبط با نیروها، قدرت ها و نهادها است. دولت عالی ترین مظهر رابطه قدرت و حاکمیتی است که در همه جوامع وجود داشته است. مهمترین وجه حاکمیت دولت، وضع و اجرای قوانین در جامعه است. در برخی از نظریه های دولت بر وجه اجبار آمیز دولت ها تاکید شده است. برخی ریالیست های سیاسی و مارکسیست ها، دولت را ابزار اجبار تلقی نموده اند. در تقسیرهای متاخر، دولت به عنوان موسسه تامین رفاه و آسایش توصیف شده است. . یکی از دیدگاه های تاثیرگذار دولت بر جوامع، از دیر باز تا امروز، دیدگاه کارل مارکس بوده است. در اندیشه مارکس مفهوم دولت مبتنی بر سه نظر مختلف: دولت به عنوان ابزار سرکوب طبقه کارگر، دولت به منزله داور یا میانجی، و در نهایت دولت به عنوان تابعی از متغیر زیربنای اقتصادی، می باشد. همچنین در این دیدگاه، دولت در نظام سرمایه داری مانند ابزار تحکیم بخش این نظام عمل می کند و با پیروزی پرولتاریا و تا زمان شکل گیری کمونیسم، وجود آن امری ضروری، و پس از آن، حذف دولت مد نظر است. در نتیجه به نظر می رسدکه در دیدگاه مارکس با توجه به تعابیر مطرح شده مفهوم دولت به لحاظ ایفای نقش متفاوت، به لحاظ ضرورت وجودی در کوتاه مدت دارای امکان بقاء و اما تداوم وجود آن امکان پذیر نمی باشد.