بررسی عوامل دموگرافیک، الگو و وضعیت تغذیه سالمندان مراجعه کننده به پایگاه های سلامت شهر خدابنده در سال 1399

در دوران سالمندی بی اشتهایی و تغییرات وزن شایع است. تعیین وضعیت تغذیه نشانگر مناسبی برای ارزیابی سلامت سالمندان به شمار می رود. ازاین رو پژوهش حاضر با هدف بررسی عوامل دموگرافیک، الگو و وضعیت تغذیه سالمندان مراجعه کننده به پایگاه های سلامت شهر خدابنده در سال 1399انجام گرفت.‏

مطالعه حاضر به صورت مقطعی بر روی 365 نفر از سالمندان تحت پوشش مراکز بهداشتی درمانی شهرستان خدابنده انجام شد. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده از سامانه سیب وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی نمونه ها انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه اطللاعات دموگرافیک، شاخص های تن سنجی و وضعیت تغذیه با استفاده از پرسشنامه ارزیابی مختصر تغذیه ای (MNA) و پرسشنامه الگوهای غذایی، از سامانه سیب جمع آوری گردید. اطلاعات با استفاده از نرم افزار SPSS-18 و سطح معنی داری 5 درصد تجزیه و تحلیل شد.

نتایج نشان داد 3/49 درصد از سالمندان مرد و 7/50 درصد زن بودند و میانگین سنی 2/7±1/71 سال بود. شاخص توده بدنی زنان بیشتر از مردان بود (8/3±0/26 در مقابل 5/4±3/28 (kg/m2)) بود (001/0=p). اغلب سالمندان روند کاهش متوسط مصرف غذا و کاهش وزن ناخواسته طی 3 ماه گذشته نداشتند. وضعیت مصرف میوه روزانه در 4/25 درصد سالمندان و مصرف شیر و لبنیات در 3/26 درصد به ندرت یا هرگز گزارش شد. اضافه وزن و الگوی تغذیه ای نامطلوب در حدود 10 درصد و اضافه وزن با الگوی تغذیه ای متوسط تا مطلوب در حدود 11 درصد از سالمندان مشاهده شد. همچنین 2/22 درصد سالمندان دارای شاخص BMI طبیعی با الگوی تغذیه‫ای نامطلوب بودند. حدود 2 درصد سالمندان نیز مبتلا به سوء تغذیه بودند.

نتایج نشان داد اگرچه سالمندان مورد بررسی روند کاهش مصرف غذا و کاهش وزن ناخواسته نداشتند اما الگوی تغذیه ای آنها خصوصا در مصرف سبزیجات، میوه، شیر و لبنیات مطلوب نبوده و عادت‫های تغذیه ای نامطلوبی همچون استفاده از نمک سر سفره، مصرف فست فودها و روغن های نامطلوب نیز در سالمندان مشاهده گردید. از این‫رو لازم است با توجه به آمار بالای سالمندان در معرض خطر سوء تغذیه و اهمیت تغذیه سالم در ارتقا سطح سلامت و بهبود شرایط زندگی، برنامه ریزی برای این قشر آسیب پذیر مورد توجه ویژه قرار گیرد و به سلامت تغذیه ای سالمندان به صورت یک اولویت پرداخته شود.