جایگاه حقوق شهروندی در نهج البلاغه

نهج البلاغه در بخش هایی مفهوم حق را مورد توجه قرار داده است. این مفهوم، آنگاه اهمیت می یابد که با تاکید بر عملی شدن از جانب امام علی(ع) روبرو می شود. حاکمیت سیاسی حضرت بستر مناسبی برای درک آن بخش از سخنان ایشان فراهم آورد که دخالت سیاسی را برای کسب قدرت محقق کرده و توجیه پذیر می سازد. حقوق شهروندی از جمله مفاهیمی است که در صورت تحقق، اخلاق ویژه ای را به ارمغان می آورد و به اصلاح و پویایی جامعه کمک خواهد کرد. این مفهوم به خصوص از حیث اهمیت انسان و رعایت اصل تساوی مورد توجه قرار می گیرد و شامل دو طیف موافقان و مخالفان می شود. رابطه متقابل اجتماعی که از لوازم شهروندی است، با اعتلای حق در جامعه تبلور می یابد. اگر مفاهیم مذکور که در نهج البلاغه مطرح شده اند، گرایش به برقراری حقوق انسان به عنوان شهروند دارند، در مغرب زمین پس از گذشت یک هزاره و با افت و خیزهای فراوان به تازگی مطرح شده اند. نهج البلاغه نگاه فراگیری درباره حقوق شهروندی ارایه می دهد که نه از روی عاطفه، که از قوه عقل بهره می گیرد و تنوع را رسمیت می بخشد. سرانجام، جامعه مورد نظر امام علی(ع) انسجام یافته، به همبستگی می رسد.