نظریه جهاد ذبی در اندیشه آیت الله محمد جواد فاضل لنکرانی و نسبت آن با فقه مقاومت

مساله جهاد از جمله مباحث و مفاهیم مهم در فقه سیاسی -خصوصا فقه مقاومت- است. در نگرش مشهور فقیهان شیعه، جهاد به دو قسم ابتدایی و دفاعی تقسیم می شود. آیت الله محمد جواد فاضل قسم سومی از جهاد را با عنوان جهاد ذبی مورد بحث و مداقه قرار داده اند. از آنجا که متعلق جهاد ذبی حفظ بیضه اسلام است، نسبت سنجی این نظریه با فقه مقاومت، مساله مقاله حاضر است. بر این اساس تلاش شده تا به شیوه تحلیل اسنادی که از جمله روش های کیفی است، این نسبت سنجی انجام پذیرد.در مقایسه نسبت فقه مقاومت و جهاد ذبی این مطلب مورد اذعان قرار می گیرد که جهاد ذبی می تواند به عنوان یکی از اقسام جهاد در کنار دو قسم جهاد ابتدایی و دفاعی قرار گیرد. در عین حال جهاد و به تبع آن جهاد ذبی، از اقسام و گونه های فقه مقاومت محسوب می شود. بنابراین فقه مقاومت در مقایسه با جهاد ذبی، عام مطلق است. گستره فقه مقاومت تمامی احکام و قواعد فردی و اجتماعی (ارزش هایی) که اسلام برای تنظیم معاش زندگی دنیایی و اخروی جامعه مسلمین ارایه کرده را در بر می گیرد. لذا اگر هر کدام از این امور با خطر از سوی دشمنان مواجه شود، دفاع بر مسلمانان واجب است. این دفاع می تواند گونه ها و مصادیق متعددی داشته باشد. اگر دفاع از ارزشهای اسلامی و حفظ آن به صورت مسلحانه باشد، جهاد ذبی خواهد بود.