از دیالکتیک جویای حقیقت تا گفتمان جاعل حقیقت در چارچوب تفکر غربی

این پژوهش با روش هرمنوتیکی- تحلیل و تبیین معنایی - به دنبال درک چرایی و چگونگی معنا و مفهوم دیالکتیک و گفتمان، ارتباط آن ها و همسانی و ناهمسانی آن دو در تاریخ اندیشه غرب است. ازآنجایی که؛ انسان همواره با حقیقت -به عنوان مهم ترین مفهوم- و حس حقیقت طلبی از گذشته های دور تا اکنون سروکار داشته و دارد؛ و شاید این حقیقت و حقیقت طلبی انسان، دیرینه ترین مفهوم فلسفی باشد که فلاسفه به آن پرداخته اند. دیالکتیک و گفتمان دو روش زبانی هستند که یکی برای درک و کشف حقیقت و دیگری برای ساخت حقیقت به وجود آمده اند. دیالکتیک ابداع فلاسفه ی باستانی است و گفتمان توسط اندیشمندان جدید ظهور یافته است. ازاین رو؛ زبان به مثابه نقطه ی اتکال آن دو؛ بنیادی ترین ابزار تعامل انسانی است- که سازنده دنیای او نیز هست- و تنها وسیله ای است که می تواند حقیقت را به آدمی نشان دهد و فیلسوف بر خود می داند که با زبان و روشی درست حقیقت را آشکار کند. نتایج و یافته های پژوهش نشان داد که رویه ی گفتمان درواقع ادامه ی سنت دیالکتیک است که با توجه به تغییرات اجتماعی و سیاسی دوران جدید شکل یافته است. این نوشتار درصدد است ضمن بررسی دو مفهوم دیالکتیک و گفتمان و سیر تحول آن ها به تبیین رویه گفتمانی که در حقیقت ادامه سنت دیالکتیک است، بپردازد.