طرحی از دستور گیلکی قدیم بر اساس دیوان شرفشاه دولائی

زبان گیلکی از زبان های خانواده کاسپی از شاخه شمال غربی زبان های ایرانی است که تاکنون توصیف دستوری درباره مراحل متقدم آن ارایه نشده است. با یافته شدن نسخه ای خطی از دیوان شرفشاه دولایی شاعر قرن هشتم هجری در دهه 1350 اکنون زمینه چنین پژوهشی فراهم آمده است. در نوشتار حاضر کوشیده ایم پس از معرفی ساختار و ترکیب واژگانی گیلکی قدیم بر اساس متن دیوان شرفشاه، طرحی هرچند مختصر از دستور گیلکی قدیم به دست دهیم. پس از معرفی مشخصات نسخه اخیر و اشاره ای کوتاه به نظام نوشتاری و آوایی گیلکی قدیم، مقولات دستوری مختلف شامل اسم، ضمیر، حرف اضافه و فعل، و وابسته های هر یک را بررسی و احیانا برخی صیغه های ناموجود در متن دیوان را بازسازی کرده ایم. در پایان نیز بین گیلکی قدیم و دو شاخه غربی و شرقی گیلکی نو مقایسه ای اجمالی انجام داده و نتیجه گرفته ایم که گیلکی قدیم را نمی توان متعلق به یکی از این دو شاخه دانست.