مطالعه آزمایشگاهی و تحلیلی اثر زاویه اریب بر ظرفیت باربری طاق آجری نیم دایره

پوشش دهی فضاها همواره یکی از مهم ترین مسایل در مهندسی معماری بوده است. یکی از پوشش های به کار رفته در ساختمان های کهن، طاق آهنگ می باشد. در این مقاله به کمک مطالعات آزمایشگاهی و تحلیلی به بررسی اثر زاویه اریب بر ظرفیت باربری طاق آهنگ آجری نیم دایره پرداخته می شود. مطالعات آزمایشگاهی در دو قسمت تعیین مشخصات مصالح و تعیین ظرفیت باربری طاق انجام شده است. در این مرحله به دلیل محدویت های آزمایشگاهی از مدل های مقیاس شده استفاده می شود. بارگذاری نمونه ها بصورت ثقلی با آهنگ ثابت در وسط دهانه به صورت تغییرمکان-کنترل فرض شده است. در ادامه مدل تحلیلی المان محدود مربوط به طاق آهنگ بر مبنای پارامترهای معیار شکست ویلام-وارنک توسعه و مورد صحت سنجی قرار می گیرد. در نهایت مطالعات تحلیلی و پارامتریک به منظور بررسی رفتاری طاق های اریب نیم دایره با زوایا و نسبتهای ابعادی مختلف در دستور کار قرار گرفته است. پارامترهای رفتاری مورد مطالعه شامل بار شکست، بیشینه تغییرمکان و همچنین مکانیسم رفتاری طاق های مورب در مقایسه با طاق غیر مورب می باشد. نتایج تحقیق نشان می دهد که در تمامی مدل های مورد مطالعه، طاق مورب از ظرفیت باربری کمتری نسبت به طاق غیرمورب برخوردار است. بیشترین افت ظرفیت باربری در اثر تورب تا زاویه ی اریب 30 درجه اتفاق افتاده و برای مقادیر اریبی بزرگتر از 30 درجه از حساسیت پارامترهای رفتاری سازه نسبت به تورب کاسته می شود. به طوری که برای طاق با نسبت ابعاد 5/0 با افزایش زاویه ی اریب از صفر تا 30 درجه 58 درصد و از 30 درجه تا 45 درجه 74/18 درصد ظرفیت باربری طاق کاهش می یابد.