بررسی رفتارهای بزه دیده ساز قربانیان کلاهبرداری اینترنتی در پرتو روانشناسی جنایی

جرم کلاهبرداری اینترنتی، به طور ماهوی دارای عنصر فریب است، به همین دلیل بزه دیدگان در تکوین عمل مجرمانه، نقش عمده ای دارند و با انجام رفتارهای مخاطره آمیز، وقوع جرم را تسهیل می کنند. در همین راستا، پژوهش کنونی درصدد است تا رفتارهای بزه دیده ساز قربانیان کلاهبرداری اینترنتی را شناسایی و رتبه بندی کند، سپس براساس دیدگاه های روانشناسی جنایی، تحلیل و بررسی نماید.

روش تحقیق: 

تحقیق کنونی از نظر هدف، کاربردی و از منظر ماهیت، توصیفی- تحلیلی است. با مطالعات کتابخانه ای، گویه های مربوط به رفتارهای بزه دیده ساز قربانیان کلاهبرداری اینترنتی شناسایی شد. سپس اطلاعات بخش کاربردی به روش میدانی و با استفاده از پرسش نامه محقق ساخته با ضریب آلفای کرونباخ 91/0 مشتمل بر 20 پرسش گردآوری شد. روش نمونه گیری، نمونه های کارشناسی و تخصصی است. حجم جامعه نمونه نیز تمام شمار و از تمام کارشناسان پلیس فتای غرب استان تهران که دردسترس بودند (38 نفر)، نظرخواهی شد. داده های حاصل پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار تحلیل آماری اس پی اس اس 26 در سطح معناداری 0.05 به روش توصیفی- استنباطی، تحلیل شد. برای مقایسه میانگین متغیرهای تحقیق با مقدار متوسط از آزمون تی تک نمونه ای و برای رتبه بندی متغیرها از آزمون رتبه بندی فریدمن بهره گرفته شد.

نتایج نشان می دهد که رفتارهای مرتبط طمع ورزی، برون گرایی، بازبودن نسبت به تجربه، وظیفه شناسی پایین و خودکنترلی پایین در بزه دیدگی از طریق کلاهبرداران اینترنتی نقش موثری دارند.

تاثیر خصوصیات شخصیتی در نحوه تفکر و رفتار انسان انکارناپذیر است؛ بنابراین بر احتمال درگیر شدن یک فرد در فعالیت های مخرب یا رفتارهای پرخطر تاثیر می گذارد. ازاین رو با شناسایی صفات نامطلوب بزه دیده ساز می توان تدابیر پیشگیرانه متناسبی را اتخاذ کرد.