آثار همه گیری کووید-19 بر عملکرد صندوق بیمه بیکاری با رویکرد پویایی شناسی سیستم: مطالعه موردی سازمان تامین اجتماعی ایران

در شرایط بحران، هنگامی که تولید و رشد اقتصادی با تکانه های منفی مواجه هستند، افزایش بیکاری باعث ازدست دادن یا کاهش درآمد بسیاری از افراد می شود. صندوق بیمه بیکاری با پرداخت مقرری، از فقر بیکارشدگان جلوگیری می کند و ازطریق مکانیسم کاریابی می تواند موجب ورود مجدد بیکاران به بازار کار باشد. بنابراین طرح های بیمه بیکاری ابزارهای مهمی در اقتصاد برای مقابله با بحران ها هستند.

در این پژوهش ضمن مدل سازی منابع و مصارف سازمان تامین اجتماعی با روش پویایی شناسی سیستم‎، اقدام به بررسی آثاربیماری کووید-19 بر صندوق بیمه بیکاری و همچنین پیش‎بینی شرایط این سازمان در سال های آینده شده است. بررسی ها در قالب 3 سناریوی «شرایط فعلی صندوق بیمه بیکاری بدون کمک دولت»، «شرایط فعلی صندوق بیمه بیکاری با کمک دولت» و «کمک به بنگاه برای حفظ نیروی انسانی» انجام شد.

بنا بر یافته‎ های این پژوهش، سناریوی کمک به بنگاه برای حفظ نیروی انسانی به عبارتی پرداخت 50 درصد مقرری بیکاری از سوی صندوق و پراخت 50 درصد دیگر از سوی کارفرما و به عبارتی قبول شرایط دوگانه بیکاری- اشتغال به طور همزمان، می تواند شرایط صندوق بیمه بیکاری را در وضعیت بهتری در مقایسه با به دو سناریوی دیگر قرار دهد.

یافته ها نشان داد که قواعد بیمه بیکاری در کشور سخاوتمندانه است و سازوکار نظارت بر فرایند کاریابی مقرری بگیران به صورت کارآمدی طراحی نشده است. همچنین بررسی های این مطالعه به طور کلی نشان می دهد در حالتی که هدف حفظ نیروی انسانی بنگاه ها باشد، وضعیت صندوق بیکاری در شرایط مطلوب تری قرار خواهد داشت.