مطالعه جامعه شناختی توانمندسازی بیمه شدگان سازمان بیمه سلامت ایران: شناسایی و اولویت بندی عوامل تاثیرگذار

با وجود اهمیت موضوع توانمندسازی، سازمان های بیمه گر در ایران بنابه دلایلی چون مشخص نبودن معنا و مفهوم، ناشناسی عوامل دخیل و تاثیرگذار و فقدان جایگاه علمی و عملکردی آن، چندان به دنبال توانمندسازی بیمه شدگان خود نیستند. به همین دلیل مطالعه حاضر برای شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر توانمندسازی بیمه شدگان سازمان بیمه سلامت ایران انجام شد.

این مطالعه با استفاده از روش آمیخته با طرح متوالی (ابتدا روش‏ کیفی دلفی و سپس روش کمی پیمایش) و مشارکت 15 نفر از متخصصان توانمندسازی و بیمه سلامت در روش دلفی و مشارکت 414 نفر از بیمه شدگان سازمان بیمه سلامت انجام شد. متناسب با هر یک از روش های عنوان شده، روش های نمونه گیری و اعتباریابی نیز مورد استفاده قرار گرفت. برای کشف عوامل، از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی و برای مقایسه عوامل، از آزمون فریدمن استفاده شد.

پس از تعیین 60 متغیر مهم و شناسایی 10 عامل اصلی تاثیرگذار بر توانمندسازی بیمه شدگان که عبارتند از: خوداتکایی، رضایت شغلی، احساس از خود بیگانگی، برخورداری از سلامت اجتماعی، قدرت تصمیم گیری، برخورداری از آموزش سلامت، دسترسی به خدمات بهداشتی و درمانی، کیفیت روابط زندگی، قدرت آینده نگری و ارتقای سطح نگرش سلامت محور، مشخص شد «ارتقای سطح نگرش سلامت محور» و «قدرت آینده نگری» به ترتیب بیشترین و کمترین اثرگذاری را بر توانمندسازی بیمه شدگان بیمه سلامت ایران داشتند.

بیمه شدگان سازمان بیمه سلامت ایران بر این باورند که برای توانمندسازی بیمه شدگان باید سطح نگرش تمام سطوح دست اندرکار در این حوزه با محوریت سلامت، ارتقا یابد و در جامعه «رویکرد سلامت محور» جایگزین «درمان محوری» شود.