استفاده از سامانه نیاز آب در تعیین مقدار آب مصرفی سویا بر اساس حل معکوس توابع عملکرد در شرایط مختلف آبیاری

موسسه تحقیقات خاک و آب، سامانه "نیاز آب" را برای برآورد و تعیین نیاز آبی، آب مصرفی و برنامه ریزی آبیاری گیاهان زراعی و باغی در سطح منطقه، شهرستان و دشت های کشور ارایه نموده است. پژوهش حاضر به منظور استفاده از سامانه نیاز آب (شامل روش های تافته، پاسکویله و ریس) در تعیین مقدار آب مصرفی واقعی گیاه سویا رقم ویلیامز بر اساس حل معکوس تابع عملکرد انجام شد. تیمارهای کودی آزمایشی شامل بدون کود و مصرف 150 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با تیمار های مختلف آبیاری شامل 100%، 80%، 60% و 40% نیاز آبی بود که به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در شهرستان حاجی آباد، واقع در استان هرمزگان در سال های زراعی 1399 و 1400 اجرا گردید. مقادیر برآورد شده توسط سامانه و اندازه گیری شده نشان داد که میانگین خطای نسبی در میزان تبخیر و تعرق، در روش های تافته، پاسکویله و ریس در سال اول به ترتیب 7/49%، 0/50-% و 9/14% و در سال دوم به ترتیب 6/47%، 1/29-% و 9/06% بود. میانگین خطای نسبی در بهره وری فیزیکی آب در روش های مذکور در سال اول به ترتیب 8/23-%، 0/73-% و 10/08-% و در سال دوم به ترتیب 7/10-%، 0/58% و 10/07-% را نشان داد. ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) در روش های تافته، پاسکویله و ریس به ترتیب 43، 35 و 49 میلی متر و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (RMSEn) به ترتیب0/093%، 0/076% و 0/105% بود. به طور کلی و با توجه به نتایج آماری، سامانه نیاز آب، مقدار آب آبیاری و میزان تبخیر و تعرق را با تقریب مناسبی برآورد نمود و می توان از آن در تخمین آب مصرفی در منطقه مورد مطالعه استفاده نمود.