تبیین حقیقت امانت الهی از دیدگاه صدرالمتالهین و علامه طباطبایی

تثبیت رابطه حق -سبحانه و تعالی- با ماسوا نیازمند تبیینی هماهنگ با بیان وحیانی است. آیه 72 سوره احزاب معرف امانت الهیه ای است که انسان به رغم ظلومیت و جهولیت حامل آن است. چیستی این امانت با رویکردهای مختلف روایی کلامی معرفتی تحلیل شده است؛ مفسران پیش از صدرالمتالهین احتمالاتی در این زمینه مطرح کرده‏اند؛ اما از دیدگاه صدرالمتالهین و علامه طباطبایی همه آنها در حد حدس و گمان بوده و ملاحظاتی بر آنها وارد است؛ زیرا در همه آنها معنای امانت و تحفظ بر آن در بازگرداندن سالم آن به صاحبش مغفول مانده است. هدف این نوشتار نقض اقوال نادرست و تبیین حقیقت امانت الهیه بر اساس مبانی حکمت متعالیه است. طبق تحلیل معرفتی قرآنی، امانت الهیه ولایت الهیه رسول خدا ص و امیرمومنان ع یا کمال مرتبه عبودیت است و قوه ظلومیت وجهولیت انسانی بستر افاضه عدل و علم است و معنای مدحی دارد؛ گرچه در تحلیلی دیگر خالی از معنای مذمتی نیست. حمل امانت مذکور مبدا و اساس تمام کمالات و تجسم عینی همه خیرات و تمثل تمامی کمالات انسانی است. نتیجه این مقاله مبدا و مبنای تمام مطالعات در حوزه فلسفه دین است. روش توصیف و تحلیل داده ها کتابخانه ای-اسنادی است.