واکاوی مسئولیت کیفری پزشکان و پیراپزشکان با تاکید بر قاعده قرآنی احسان

هدف از این پژوهش آن است که مسیولیت کیفری پزشکان و پیراپزشکان با تاکید بر قاعده قرآنی احسان و ادله حقوقی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد

این پژوهش با روش مطالعات کتابخانه ای و به شیوه توصیفی تحلیلی انجام شده است که با مراجعه به قرآن کریم و ادله حقوقی اطلاعات لازم به دست آمده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

مساله اصلی پژوهش آن است که «آیا پزشکان و پیراپزشکان در قبال اعمال و رفتارهایی که در قبال بیماران انجام میدهند مسیولیت کیفری دارند یا خیر؟» یافته های تحقیق نشان می دهد که آیاتی از قرآن کریم بر رفع مسیولیت کیفری از پزشکان و پیراپزشکان دلالت دارد. از جمله آنها آیه شریفه«ما علی المحسنین من سبیل و الله غفور رحیم»(توبه:91) است هر عقل سلیمی می گوید که نباید به محسن اسایه کرد و مسلم است که محسن هم منعم است یعنی بر گردن دیگری حق پیدا می کند. پس باید در مقابل احسان به او احسان کرد اگر او را کیفر کنیم این اسایه به محسن است. در این مورد حکم عقلی از مواردی است که در آن نمی توان خدشه کرد، چون «هل جزاء الإحسان إلا الإحسان»(الرحمن:60) از احکام «عقلا بما هم عقلا» است و جزء آرای محموده است و از مواردی است که قاعده ملازمه «کل ما حکم به العقل حکم به الشرع» جاری است و از جاهایی است که ما درک ملاک می کنیم. در قانون ایران نیز چنانچه پزشک یا پیراپزشک از قوانین و مقررات و نظامات تخصصی پزشکی یا پیراپزشکی تخطی نکند و علاوه بر آن برایت نیز حاصل کرده باشد مسیولیت کیفری -و همچنین مسیولیت مدنی- متوجه او نیست.

با بررسی آیات قرآن کریم، ادله عقلی و حقوقی به این نتیجه میرسیم که اگر پزشکان و پیراپزشکان در رعایت نظامات و قوانین و مقررات تخصصی خود کوتاهی نکنند و اخذ برایت نیز از بیمار کرده باشد از مصادیق «محسنین» هستند و نمی توان آن ها را در قبال اعمال و رفتارهای پزشکی و پیراپزشکی کیفر کرد.