تاملی بر تجارب دانشگاه های کشورهای پیشرو در زمینه آموزش تلفیقی؛ آموزه های برای دانشگاه های ایران

هدف این مطالعه بررسی تجارب دانشگاه های پیش رو در زمینه آموزش تلفیقی در کشورهای مختلف به منظور توسعه و ارتقای کیفیت آموزش تلفیقی در دانشگاه های ایرانی است. یادگیری تلفیقی به عنوان موج سوم محیط های یادگیری، بعد از محیط های حضوری و الکترونیکی در دانشگاه ها و سازمان های آموزشی برای پاسخگویی به تحولات جامعه (از جمله و مهم تر از همه، گسترش جهانی ویروس کووید 19) با هدف بهبود کیفیت یادگیری، بسط دامنه پوشش و کاهش هزینه بوجود آمد. برای رسیدن به راهکارهایی مناسب در این زمینه پژوهشگر از رویکرد پژوهش کیفی و روش مطالعه تطبیقی بهره جسته است. انتخاب دانشگاه های پیش رو (بوستون آمریکا، یورک کانادا، منچستر انگلستان،آموزش هنگ کنگ، باز مالزی)در زمینه آموزش تلفیقی به استناد گزارش های رسمی تایمز(2021) که بر آموزش و یادگیری در دوره کرونا و آموزش های آنلاین به رتبه بندی دانشگاه ها پرداخته در نظر گرفته شده است. این رویکرد با هدف مطالعه همسو بوده و انتخاب دانشگاه ها را برای این مطالعه ممکن ساخت. افزون بر رتبه دانشگاه ها، توزیع جغرافیایی و داده های در دسترس، در انتخاب آنان مدنظر قرار گرفت. با تکیه بر مبانی نظری به ویژه در قلمرو اجتماع کاوشگر در کنار بررسی مفهوم و رویکرد دانشگاه به آموزش تلفیقی، مقوله هایی چون ساختار نظام آموزش عالی، نوع دانشگاه، سیاست ها و راهبردها، شیوه مدیریت، منابع آموزشی، پشتیبانی های آموزشی و فناوری، شیوه تدریس، ابزار و نظام ارزشیابی برکشیده وسپس از الگوی چهار مرحله ای جرج برودی برای تحلیل داده های گردآوری شده استفاده شد. یافته ها نشان از آن دارد که هر پنج دانشگاه تعریف مشخص و نظامندی از آموزش تلفیقی به طور رسمی ارایه داده و در این راستا فعالیت های هدفمندی را چون توسعه زیرساخت های فناوری، پشتیبانی های آموزشی و فناوری، شیوه تدریس کارآمد با توجه به ماهیت آموزش تلفیقی در این دوره ها پی گرفته اند. در نتیجه نگاهی به ساختار و نوع نظام آموزش عالی این دانشگاه ها نشان از آن دارد آنان که از استقلال بیشتری برخوردار بوده اند، در ارتباط با مولفه های مورد مطالعه برنامه ریزی  و راهبرد خلاقانه تری را پیش بینی کرده اند. نظام پشتیبانی در هر پنج دانشگاه متناسب با شرایط فرهنگی- اجتماعی مخاطبان تدارک دیده شده است. تدریس و تعاملات حضوری بین دانشجویان و استادان در واحدهای منطقه ای انجام می شود و به گونه ای است که دانشجویان می توانند از راهنمایی های استادان در کلاس های برخط و نرم افزارهای راهنما در زمان آموزش نابرخط بهره گیرند. در تمامی دانشگاه های مورد مطالعه از ارزشیابی تکوینی و پایانی برای نظارت بر کیفیت دوره استفاده شده است. برطبق نتایج سه راهبرد (تحولات آموزشی، تحولات اجتماعی و تحولات فرهنگی) با در نظر گرفتن زیرساخت های موجود کنونی آموزش مجازی در ایران، آموزه هایی برای آموزش تلفیقی در دانشگاه های ایران پیشنهاد شده است.