دین در اوستای قدیم بر اساس آراء ژان کلنز ایران شناس بلژیکی

ژان کلنز، ایران شناس بلژیکی، یکی از پژوهشگران مشهور در حوزه مطالعات اوستایی و زبان ها و ادیان هندوایرانی است که نزدیک به شصت سال از عمر خود را در این زمینه پژوهش کرده و بیش از دویست اثر به نگارش درآورده است. تفسیر فدیه به عنوان اصلی واحد در اوستا (2015) و مطالعات اوستایی و مزدایی جلد 4 و 5 (2011 و 2013) جدیدترین آثار او هستند. دانش عمیق، نگاه متمایز و بدیع و روحیه کنجکاوانه و دقیق کلنز سبب شده است نظریه های او با دیگر پژوهشگران متفاوت باشد؛ در این میان، برخی پژوهشگران انتقادات زیادی بر او وارد کرده و برخی دیگر او را پیشتاز دانش و نگاهی نو در این رشته دانسته اند. در این نوشتار، با روش توصیفی ، نظرات کلنز درباره دین اوستای قدیم، دین هخامنشیان، معاد در گاهان، نام های خاص در گاهان و سراینده گاهان آورده شده است. مطالعات نشان می دهد از نظر کلنز دین در اوستای گاهانی نامعلوم است. در گاهان هیچ شاهدی دال بر وجود معاد نیست؛ گاهان متنی آیینی است و سروده زردشت نیست؛ اسامی خاص به کار رفته در گاهان نمادین هستند و بر شخصیت های واقعی دلالت ندارند.