بازنمایی ارتباطات فرازبانی در شعر احمد مطر 1

شعر، اتفاق و انقلابی است که در روح بی تاب شاعر رخ می دهد، محرکی که او را برمی انگیزد تا در واژه ها قیام کند و به آشوب جهان بی نظم، خاتمه دهد و جهان بیرون را در قاب هنر به نمایش بگذارد و آیینه ای گردد تا واقعیت سیاسی، اجتماعی را بازتاب دهد. بنابراین شاعر از زبان به عنوان ابزار مهمی در فرآیند رابطه در بین افراد جامعه بهره می جوید.ارتباط براساس شیوه های برقراری آن به دو نوع ارتباط کلامی و غیر کلامی تقسیم می شود و هر ارتباط شامل مولفه های فرستنده، گیرنده و پیام است. بافت زبانی در سطوح واژگانی، زبانی، صرفی و نحوی مورد کنکاش قرار می گیرد.؛اما در ارتباطات غیرکلامی از ویژگی های چون رنگ به رنگ شدن صورت، اشارات های چشم وابرو، حرکت سر و دست و...صحبت می شود. احمد مطر شاعر بلند آوازه ی عرب، برای انتقال مفهوم و تجربه ی ادبی خویش در شعرش از ارتباطات های کلامی بسیاری چون گفتگو، مناظره و... استفاده نموده است. وی در کنار این نوع روش، از ارتباطات غیر کلامی که نقش تکمیل کننده، جانشینی یا تکذیب کننده و تاکیدی و... برای پیام های کلامی دارد، هنرمندانه بهره جسته است. این مقاله با روش توصیفی-تحلیلی تلاش نموده تا هدف ارتباطات غیر کلامی و جایگاه و اهمیت زبان بدن در درک و دریافت خواننده از شعر احمد مطر را روشن کند.رهیافت این پژوهش نشان داده است که شاعر در کاربرد ارتباطات غیر کلامی از نام آواها، زبان بدن، حرکات دست و صورت، دارایی ها و شرایط زمانه برای رسایی مقصود و در نهایت فضا بخشی در شعر خود به خوبی مدد جسته است.