بررسی عملکرد و کیفیت علوفه توده های بومی اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.) در منطقه اصفهان

اسپرس (Onobrychis viciifolia Scop.) یکی از گیاهان علوفه ای مهم است که به دلیل سازگاری های ویژه و کیفیت علوفه، در بسیاری از مناطق ایران کشت می شود. آزمایشی مزرعه ای در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار از سال 1392 تا 1395 در ایستگاه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اصفهان انجام شد. 20 توده بومی از مناطق مختلف ایران، مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفات مورفولوژیکی، عملکرد و کیفیت علوفه اندازه گیری شد. بر اساس نتایج بدست آمده، در میان توده ها اختلاف کمتر از 10 روز بین حداقل تا حداکثر روز از زمان کشت تا گلدهی، وجود داشت. در سال دوم، مراحل فنولوژیکی (شروع رشد بهاره، زمان گلدهی) در تاریخ های زودتری نسبت به سال اول، بوقوع پیوست. حداکثر تعداد برگ (127 عدد) از توده اشنویه و حداکثر نسبت برگ به ساقه (5/2) از توده 2759، حاصل شد. در بین توده های مختلف، پلی کراس، بیشترین محتوای ماده خشک (27/31 درصد) و عملکرد علوفه خشک در واحد سطح (3/3179 کیلوگرم در هکتار) را تولید کرد. همچنین، توده های اسپرس، کیفیت متفاوتی داشتند. بیشتر جمعیت ها از نظر عملکرد و کیفیت، برای تغذیه دام مناسب بودند. با توجه به وجود تنوع در بین جمعیت ها از نظر صفات مختلف، از هر جمعیت می توان برای اهداف مختلفی از جمله برنامه های اصلاح نژاد، حفاظت از خاک و تولید عملکرد ماده خشک بالا، استفاده کرد. بطور کلی برای تولید علوفه، جمعیت هایی مانند 3001 و 13535 (متحمل به بیماری سفیدک سطحی) با عملکرد و کیفیت علوفه قابل قبول را می توان در شرایط آب و هوایی اصفهان، توصیه نمود.