تحلیل بینازبانی ساختار بلاغی ژانر نقد کتب دانشگاهی: مطالعه ای تطبیقی بین فارسی و انگلیسی

نقد کتاب ها  در مجلات، ضمن معرفی آثار جدید در یک رشته خاص ، ارزش آن ها را در توسعه آن حوزه معرفتی به نمایش می گذارد. به پیروی از سنت تحلیل ژانر سولز ، به نظر می رسد پژوهش های پیشین در مورد ساختار بلاغی نقد کتاب از جایگاه عمومی آن پشتیبانی می کند. با این حال، هنوز مشخص نیست که عواملی همچون زبانی که متون با آن نوشته می شوند تا چه اندازه بر ساختار بلاغی نقد کتاب تاثیر می گذارند. برای بررسی این عامل، پژوهش حاضر به تحلیل شصت نقد کتاب دانشگاهی (30 نمونه به زبان انگلیسی و 30 نمونه به زبان فارسی) در حوزه جامعه شناسی پرداخته است. برای بررسی ساختار کلی نقد کتاب، مدل عمومی سوارز و مورنو - شامل چهار مرحله مختلف -، روی داده ها اعمال گردید. یافته های تطبیقی نشان داد که هم نویسندگان انگلیسی و هم فارسی نویسان چهار مرحله این مدل را به کار می گیرند، هرچند در کاربرد مراحل تفاوت هایی بین دو گروه وجود دارد. برای مثال ، نویسندگان ایرانی حرکت اول را با ارایه مشخصات کتاب و نویسنده/گان آغاز می نمایند ، در حالی که نویسندگان انگلیسی نقد خود را بر ارایه مختصر توضیحات پیش زمینه ای در رابطه با موضوع کتاب و فنون نویسنده استوار می سازند. مرحله برجسته سازی نکات و نیز ارزیابی کتاب در متون نویسندگان انگلیسی و فارسی مشاهده می شود با این تفاوت که ارزیابی سه گانه در متون نویسندگان فارسی بیشتر به چشم می خورد. مرحله بیان عنوان هر فصل و ارایه مطالب خارج از کتاب در بین هر دو گروه ناقدان به یک اندازه شایع می باشد. آشنایی با ساختار بلاغی ژانر نقد کتاب به پژوهشگران و نویسندگان حوزه های تخصصی علوم کمک می کند تا با داشتن دیدگاه خاصی از محتوا و شکل متون بهتر به نگارش آن بپردازند و همچنین آنها را قادر می سازد تا با اعمال راهکارهای خاصی متون را به درستی مطالعه نمایند.