مقایسه اثربخشی آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک و آموزش برنامه مدیریت والدین در کاهش نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای و ارتقای تاب آوری این کودکان در مقطع ابتدایی

از میان مشکلات رفتاری برونی سازی کودکان، نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای، یکی از رایج ترین مشکلات روان شناختی کودکان است؛ هدف پژوهش حاضر، مقایسه آموزش بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک و آموزش برنامه مدیریت والدین در کاهش نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای و ارتقای تاب آوری این کودکان در مقطع ابتدایی بود.

روش پژوهش حاضر، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش را مادران منطقه هیجده شهر تهران دارای کودک با نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای در سال تحصیلی 1401-1400 تشکیل دادند. از این جامعه 36 نفر از افراد داوطلب واجد شرایط به شیوه نمونه گیری دردسترس انتخاب شدند. داده ها در مراحل پیش آزمون و پس آزمون ازطریق پرسش نامه علایم مرضی کودکان (گادو و اسپرافکین، 1994) و مقیاس های توانمندی اجتماعی-هیجانی و تاب آوری (مرل و همکاران، 2011) جمع آوری شد. مادران به طور تصادفی در سه گروه بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک، برنامه مدیریت والدین و گواه (هر گروه دوازده نفر) قرار گرفتند. تجزیه وتحلیل داده ها با استفاده از آزمون های تحلیل کوواریانس چندمتغیره و تک متغیره و آزمون تعقیبی توکی در نرم افزار SPSS نسخه 24 صورت گرفت. مقادیر احتمال کمتر از 0٫05 از نظر آماری معنادار بود.

بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک و برنامه مدیریت والدین در کاهش نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای (0٫001>p) و افزایش مولفه های تاب آوری شامل خودتنظیمی، توانمندی اجتماعی، همدلی، مسیولیت پذیری و کل تاب آوری موثر بودند (0٫001>p). براساس نتایج مقایسه زوجی گروه ها، میان دو گروه دریافت کننده آموزش ، در کاهش نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای و ارتقای تاب آوری و مولفه های آن در دانش آموزان تفاوت معناداری مشاهده نشد (0٫05<p).

براساس یافته ها، بازی درمانی مبتنی بر رابطه والد-کودک و برنامه مدیریت والدین در بهبود نشانگان اختلال نافرمانی مقابله ای و تاب آوری این کودکان اثربخش اند و تفاوت معناداری بین اثربخشی دو مداخله وجود ندارد.