شناسایی و تعیین مقدار هفت محصول جانبی گند زدایی نظام مندی نشده در آب آشامیدنی شهر تهران

گندزدایی با کلر رایج ترین روش گندزدایی آب آشامیدنی در ایران است. واکنش پذیری کلر سبب می شود تا علاوه بر تخریب عوامل بیمازی زا، ترکیبات آلی متنوعی تحت عنوان محصولات جانبی گندزدایی تولید شوند. تعداد بسیار کمی از این ترکیبات نظام مند شده به صورت پیوسته پایش می شوند. با این حال، ترکیبات فراوان دیگری نیز در این دسته هستند که علی رغم مخاطرات بسیار جدی، در سنجش های روزمره مورد توجه قرار نمی گیرند. این پژوهش به توسعه ی روشی نوین برای تعیین مقدار ترکیبات مذکور و هم چنین شناسایی آن ها در آب آشامیدنی شهر تهران می پردازد.

در این مطالعه محصولات جانبی گندزدایی منتخب- تری کلرواستونیتریل، دی کلرواستونیتریل، دی کلروپروپانون، کلروپیکرین، بروموکلرواستونیتریل، تری کلروپروپانون و دی برومواستونیتریل- با استفاده از روش اصلاح شده ی میکرواستخراج فاز جامد و دستگاه کروماتوگرافی گازی آشکارساز جرمی آنالیز شدند. روش استخراج، با استفاده از راهبرد سطح پاسخ، بهینه و سپس اعتباربخشی شد. سپس نمونه های واقعی از مناطق مختلف شهر تهران جمع آوری و آنالیز شد.

نتایج و بحث: 

روش آنالیز معرفی شده برای تمام آنالیت ها پاسخ خطی، حساسیت بسیار بالا (حد تشخیص بین 4/0 و  20 نانوگرم بر لیتر) و دقت مناسب (انحراف معیار نسبی با 5 تکرار کمتر از 6/21 درصد) نشان داد. بازیابی آنالیت ها در نمونه های واقعی بین 60 تا 95 درصد براورد شد.

آلاینده های مورد مطالعه با غلظت های گوناگون در آب آشامیدنی نقاط مختلف شهر تهران مشاهده شدند. با توجه به مخاطرات ناشی از این آلاینده ها و حضور قابل توجه آن ها، بازنگری استاندارد کیفیت آب آشامیدنی و پایش پیوسته ی آن ها ضروری به نظر می رسد.