بررسی حقوق شاکی در قوانین کیفری

با توجه به تصویب قانون آیین دادرسی مصوب سال 1392 که قدمی روبه جلو در طول این چند سال بوده، می توان توجه هر چه بیشتر به حقوق شاکی را در این قانون مشاهده نمود. مقنن در قانون جدید برای شاکی حقوقی همچون حفاظت از شاکی در برابر رویارویی با متهم، حفاظت از هویت شاکی، حق بهره مندی از جبران خسارت و حق حفاظت از شاکی در برابر تهدید را در نظر گرفته است که این مولفه ها هرکدام به نوعی اعتدال درزمینه ی به رسمیت شناختن حقوق شاکی است.

پژوهش حاضر با توجه به ماهیت موضوع و اهداف موردنظر از حیث نوع، کیفی و ازنظر روش، توصیفی و تحلیلی است و مبتنی بر توضیح، تبیین، تشریح و استدلال بر اساس مطالب استخراج شده از منابع است.

در صورت درخواست شاکی، چنانچه دادستان یا مقام تحقیق کننده مطالعه یا دسترسی به تمام یا برخی از اوراق پرونده را منافی با ضرورت کشف حقیقت بداند، با ذکر دلیل، قرار رد درخواست را صادر می کند. قرار رد درخواست مذکور در نکته قبل، حضوری به شاکی ابلاغ می شود و ظرف سه روز قابل اعتراض در دادگاه صالح است. دادگاه مکلف است در وقت فوق العاده به اعتراض رسیدگی و اتخاذ تصمیم کند. تصمیم دادگاه قطعی است.

ت‍ب‍یی‍ن ح‍قوق و ق‍وان‍ی‍ن ک‍ی‍ف‍ری ک‍ش‍ور ای‍ران و م‍ق‍ای‍س‍ه ی حقوق و اختیارات شاکی در رسیدگی های کیفری و ارایه ی پ‍ی‍ش‍ن‍ه‍ادات لازم به منظور رف‍ع ن‍ق‍ای‍ص م‍وج‍ود است. پژوهشگر سعی دارد تا پس از تبیین وضعیت شاکی و بررسی حقوق و اختیارات شاکی، وضعیت موجود در حمایت از شاکی را در فرآیند دادرسی موردبررسی قرار دهد هرچند آنچه بیشتر شایسته امعان نظر در این فرآیند است مراحل ابتدایی فرایند یعنی بدو ورود یک شخص به عنوان شاکی است اما حقوق شاکی در مراحل دیگر و در قوانین آیین دادرسی مصوب 1392 نیز موردبررسی قرارگرفته است.