بررسی تحلیلی خطاب های نبوی قصص قرآن در دو سوره مریم و صاد بر اساس تفسیر المیزان

بخشی از قصص قرآنی،خطاب مستقیم به رسول الله(ص)بوده است. خداوند در قرآن، خطاب به رسول الله(ص)عبارت«واذکر»(یاد کن)را بیان کرده است. یاد کردن از پیامبران و بزرگان پیشین، از روش های تربیتی تثبیت و تداوم دعوت اسلامی نبوی از جانب خداوند بوده است. خطاب خداوند با تعبیر فعل امر در خصوص «یاد کردن»پیامبران و بزرگان(10مرتبه)در سه سوره مریم(5 بار و 11شخصیت)،سوره ص (4 بار و 9پیامبر) و سوره احقاف (1 بار و داستان قوم عاد)گزارش و ثبت شده است. براین اساس هدف اصلی پژوهش بررسی آیات موردنظر بر اساس تفسیر المیزان خواهد بود. دریافت پژوهش این است که کاربرد تعبیر « واذکر» نشان از اهمیت داستان های قرآن داشته و به نوعی شنونده را به شناخت و تدبر در داستان تشویق می کند. شانزده شخصیت از پیامبران و بزرگان در دو سوره مریم و صاد ، به نوعی از رحمت خاص الهی بهره مند شدند و خداوند با ذکر آن ها به پیامبر و به تبع آن به مردم یادآوری می کند که ذکر این بزرگان و تبعیت از آنان، دین توحید و همان عبودیت است و از این مسیر رحمت الهی شامل حال شما می شود.رسول الله(ص) موظف شد سرگذشت پیامبران را به «یاد آورد»، و برای مسلمانان بازگو کند تا از مشکلات طاقت فرسا نهراسند، از لطف و رحمت خدا هرگز مایوس نشوند.دو سوره «مریم» و «صاد» مصداق نقش قصص قرآنی در معرفی «صفات پیامبران الهی»هستند.ماهیت مباحث قصص قرآنی در این دو سوره، از نوع«معرفی صفات پیامبران»بوده و کمتر به مباحث حوزه «گفتمان بین پیامبران و اقوام مربوطه» پرداخته شده است. نتایج نهایی پژوهش معرف آن است که پیامبران به منزله بندگان و نیکان برگزیده، راست گو و مخلص مشمول مواهب، هدایت، رحمت و نعمت الهی بوده و به دو دلیل به عنوان انسان های الگو، نمونه و اسوه حسنه محسوب شده اند: الف)برخورداری از صفات منتسب به خداوند، ب) برخورداری از صفات منتسب به ایشان. دستاورد پژوهش این است که در مجموع81 صفت و خصوصیت در دو سوره مریم و صاد شمارش و شناسایی شده اند که در دو دسته صفات منتسب به خداوند(36خصوصیت)و منتسب به خود پیامبران(45خصوصیت) سنخ شناسی شده اند.بر اساس معارف ارزشمند قصص قرآنی و با توجه به اهمیت تربیتی و اجتماعی الگوپذیری از اسوه حسنه، دریافت می شود که «خصوصیات پیامبران»به منزله خاستگاه بنیادین این مهم گزارش شده است.برخورداری پیامبران از فضایل و کمالات شمارش شده زمینه ای اساسی برای ضرورت و انگیزه پیروی ازایشان و الگو شدن برای انسان ها را فراهم کرده است. بیشترین صفات و خصوصیات معرفی شده عبارتند از سه ویژگی بندگی خدا، نبی، موهبت الهی (هرکدام 7 مورد)، صداقت (راست گویی) و پیامبران مشمول رحمت الهی(هرکدام 4مورد)و برخورداری از مقام والا و بلند و ویژگی اواب (هرکدام 3مورد).