اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر ناگویی خلقی، نگرانی از تصویر بدنی و افکار خودآیند منفی در بیماران مبتلا به دیابت

دیابت یکی از بیماری های مزمن در دنیاست. رشد اقتصادی، توسعه زندگی شهرنشینی، تغییر در شیوه و سبک زندگی، چاقی و افزایش وزن و کم شدن فعالیت افراد در بروز بیماری دیابت اهمیت ویژه ای دارد. پژوهش حاضر با هدف اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) بر ناگویی خلقی، نگرانی از تصویر بدنی و افکار خودآیند منفی در بیماران مبتلا به دیابت شهر گرگان انجام گرفت.

روش پژوهش:

 روش تحقیق نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون - پس آزمون با دو گروه آزمایش و گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل بیماران زن 20 تا 40 ساله مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به کلینیک دیابت دزیانی شهر گرگان در سه ماهه تابستان سال 1401 بودند که تعداد آن ها حدودا 300 نفر بود. در ادامه 30 نفر از بیماران بر اساس غربالگری انجام گرفته با پرسشنامه های ناگویی خلقی بگبی و همکاران (1994)، نگرانی از تصویر بدنی لیتلتون (2005) و افکار خودآیند منفی کندال و هالون (1980) به روش نمونه گیری هدفمند به عنوان نمونه انتخاب شدند، و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (15 نفر) و کنترل (15 نفر) قرار گرفتند. آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 8 جلسه  (هفته ای یک جلسه 90 دقیقه ای به مدت دو ماه) تحت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد قرار گرفتند و گروه کنترل هیچ درمانی دریافت نکرد. در پایان جلسات درمانی آزمودنی های هر دو گروه مجددا به پرسشنامه های مذکور به عنوان پس آزمون پاسخ دادند. تجزیه و تحلیل داده ها در این پژوهش با استفاده از نرم افزار آماری SPSS  نسخه بیست در دو بخش توصیفی و استنباطی (آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره مانکوا) انجام گرفت.

نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT) موجب کاهش ناگویی خلقی و مولفه هایش (دشواری در تشخیص احساسات، دشواری در توصیف احساسات، تفکر با جهت گیری خارجی)، نگرانی از تصویر بدنی و مولفه هایش (نارضایتی و خجالت فرد از ظاهر خود، تداخل در عملکرد اجتماعی)، افکار خودآیند منفی و مولفه هایش (ناسازگاری فردی و تمایل به تغییر، خودپنداره های منفی / انتظارات منفی، عزت نفس پایین، درماندگی) در آزمودنی های گروه آزمایش در مرحله پس آزمون شد.  

می توان نتیجه گرفت درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر ناگویی خلقی، نگرانی از تصویر بدنی و افکار خودآیند منفی در بیماران مبتلا به دیابت اثربخش است