درنگی بر بن سازه های اشتهار دانشگاه های پرآوازه جهانی

یکی از آمال سیاستگذاران آموزش عالی کشور، هماوردی دانشگاه های ایران با دانشگاه های بنام جهان است و این موضوع طی دو دهه گذشته با توجه به انتشار سیاهه های مختلف از رتبه های دانشگاه های جهان پررنگ تر شده است. بازنمود این موضوع در اسناد سیاستی کشور و بازگویی آن در دولت های مختلف، گاه به عنوان «طرح اقتصاد مقاومتی پنج-دویست» و گاه به عنوان «مرجعیت علمی» همه نشان از علاقه وافر برنامه ریزان آموزش عالی به موضوع ارتقای جایگاه دانشگاه های کشور در میان دانشگاه های پرآوازه جهانی دارد.به رغم این امل، در عرصه عمل، به دلیل عدم شناخت خصیصه های ذاتی و ویژگی های بن سازه ای این دانشگاه ها، توفیق چندانی حاصل نشده است و اگر در سال های گذشته دانشگاه های کشور ترکیه و دانشگاه های کشورهای جنوب شرقی آسیا، جزء رقبای دانشگاه های ایرانی محسوب می شدند اکنون دانشگا های نوپدید عربی در کشورهای جنوب خلیج فارس با طراحی مسیر ارتقای خود، گوی سبقت را از دانشگاه های ایرانی ربوده اند.آنچه توجه به این موضوع و تامل بر ابعاد آن را مضاعف می کند قرارگرفتن کشور در آستانه برنامه هفتم و لزوم برنامه ریزی متوازن برای رشد و اعتلای دانشگاه های کشور است. به همین دلیل در این مقاله با بررسی اسنادی، ویژگی های بن سازه ای وعملکردی دو رده از دانشگاه های برتر جهان (دانشگاه های پیشرو) و دانشگاه های برتر منطقه آسیا (دانشگاه های تندرو) مورد بررسی و تحلیل قرارگرفته است تا از این رهگذر دلایل اشتهارآنها در عرصه بین المللی بازشناخته شود. این خصیصه ها می تواند دلالت های مناسب سیاستی را برای ارتقای جایگاه دانشگاه های برتر کشور به دست دهد که این موضوع در بخش پایانی مقاله بیان شده است. این گزاره ها می تواند سیاست های اصلی توسعه دانشگاه های برتر کشور را در برنامه هفتم توسعه مشخص کند.