مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد مبتنی بر شفقت به خود و طرح واره درمانی بر استرس ادراک شده در زنان مبتلا به سندرم خستگی مزمن و آسیب دیده از خشونت شریک زندگی

سندرم خستگی مزمن، اختلالی پیچیده و ناتوان کننده است که ازجمله علت های مهم بروز این سندرم، تجربه خشونت ازجانب شریک زندگی است. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی درمان پذیرش و تعهد مبتنی بر شفقت به خود و طرح واره درمانی بر استرس ادراک شده در زنان مبتلا به سندرم خستگی مزمن و آسیب دیده از خشونت شریک زندگی بود.

روش پژوهش، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش را تمامی زنان مبتلا به خستگی مزمن شهر تهران در سال 1401-1400 تشکیل دادند. باتوجه به معیارهای ورود، شصت نفر از داوطلبان واجد شرایط وارد مطالعه شدند و به طور تصادفی در دو گروه مداخله و یک گروه کنترل (هر گروه بیست نفر) قرار گرفتند. برای یک گروه آزمایش در هشت جلسه درمان پذیرش و تعهد مبتنی بر شفقت به خود و برای گروه آزمایش دیگر در دوازده جلسه طرح واره درمانی ارایه شد؛ اما گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. ابزارهای پژوهش، مقیاس استرس ادراک شده (کوهن و همکاران، 1983) و پرسش نامه سندرم خستگی مزمن (جیسون و همکاران، 2011) و مقیاس تجدیدنظرشده تاکتیک های حل تعارض (استراس و داگلاس، 2004) بود. تحلیل داده ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر و آزمون تعقیبی بونفرونی در نرم افزار SPSS نسخه 23 در سطح معنا داری 0٫05 صورت گرفت.

اثر زمان و اثر تعاملی زمان و گروه بر متغیر استرس ادراک شده معنادار بود (0٫001>p)؛ اما اثر گروه معنادار نبود (0٫091=p). در گروه های مداخله، تفاوت بین میانگین نمرات متغیر مذکور در پیش آزمون با پس آزمون و پیگیری معنا دار بود (0٫001>p)؛ اما تفاوت بین میانگین نمرات متغیر مذکور در پس آزمون با پیگیری معنا دار نبود که ماندگاری تاثیر درمان های مذکور را در مرحله پیگیری نشان داد (0٫05<p).

براساس نتایج پژوهش، از طرح واره درمانی و درمان پذیرش و تعهد مبتنی بر شفقت به خود می توان به عنوان روش هایی کارآمد برای کاهش استرس ادراک شده در زنان مبتلا به سندرم خستگی مزمن و آسیب دیده از خشونت شریک زندگی استفاده کرد.