مصلحت در رویکرد فقهای مسلمان و تلقی روسکو پاند

مصلحت به همان مفهوم عام خود یعنی خیر و سودمندی، انگیزه اصلی فعالیت انسان در تمام زمینه های زندگی است. هر چیزی که انسان در فکر یا عمل به دنبال آن است در واقع ناشی از یک غرض باطنی است که همان مصلحت است. این انگیزه هیچوقت در هدف فردی متوقف نمی ماند، و دراهداف بزرگ تر گروهی و اجتماعی هم دنبال می شود. هرکسی در زندگی در جستجوی مصلحت تلاش می کند، خواه فردی باشد یا جمعی، مادی باشد یا اخلاقی، دنیوی یا اخروی. با این حال، مکاتب فکری به مصلحت به گونه ای نگاه کرده اند که با مصلحتی که در تشریع الهی تعریف شده منافات دارد. مصلحت از منظر عقلی محدود به حدود زمان و مکان و نیز به حدود ذهن و تمایلات انسان است، درحالی که مصلحتی که درقوانین دینی تعریف شده است مفهومی متفاوت و همچنین دامنه متفاوتی دارد. در این پژوهش مختصر سعی می کنیم شباهت ها و تفاوت های تلقی فقهی از مصلحت را با تلقی «روسکو پاند» یکی از پیشگامان اندیشه حقوق اجتماعی در ایالات متحده آمریکا بررسی کنیم. این مقایسه را در سه بخش؛ مصلحت درفقه اسلامی، مصلحت از نگاه روسکو پاند و مقایسه نظریه مصلحت در فقه اسلامی و تلقی روسکو پاند ارایه می گردد.