ارزیابی نسبت مفهوم اصطلاحی امامت در آیه ابتلای ابراهیم (ع) مبتنی بر روایات شیعه

از نظر تاریخی، مهم ترین مسیله ای که پس از پیامبر (ص) مورد بحث و گفت وگوی مسلمانان قرار گرفته، مساله امامت است؛ و اندیشمندان برای اثبات مساله امامت و جانشینی پیامبر (ص)، به دلایل کلامی، تاریخی و نیز آیات قرآن کریم استشهاد کرده اند، که یکی از مهم ترین این آیات، آیه ابتلای حضرت ابراهیم (ع) یا آیه امامت می باشد. از سوی دیگر، برای بررسی مساله امامت، دو روش قابل پیگیری است: 1 تبیین مفهوم امامت به وسیله آیات قرآن با مختصات پیشینی در صدر اسلام. 2 تبیین مفهوم امامت به وسیله آیات قرآن با مختصات و مفاهیم ایجاد شده متاخر و جدید. بنابراین لازم است تا وضعیت استنادات به آیه ابتلای ابراهیم برای مساله امامت، در روایات امامیه روشن شود. در پژوهش پیش رو، با توجه به این سوالات: «1 ذیل آیه ابتلای ابراهیم، چه تعداد روایت از معصومین (ع) در منابع حدیثی و روایی ذکر شده است؟ 2 وضعیت محتوای متنی آنها و تشابه و تکرار روایات ذیل آیه ابتلای ابراهیم چگونه است؟ 3 آیا روایات ذیل آیه ابتلای ابراهیم، پیرامون مساله امامت به معنای رایج امروزی می باشد و این مساله را پشتیبانی می کند؟»؛ به روایات ذیل آیه ابتلای ابراهیم پرداخته شده است. در نهایت، روشن گشت که روایات اندکی ذیل آیه 124 بقره موجود هستند؛ که البته بیشتر آنها (جز چند مورد که مشکوک هستند،) اشاره ای به مساله امامت عامه و خاصه مورد نظر ما شیعیان معاصر ندارند؛ و به نوعی، روایات تفسیری با موضوعی جدای از اصل امامت می باشند.