ارزیابی کارایی شبکه مناطق تحت حفاظت استان چهارمحال و بختیاری در حفاظت تیپ های گیاهی و پیشنهاد شبکه بهینه

یکی از معیارهای مهم طراحی شبکه مناطق تحت حفاظت، "معرف بودن، جامعیت و توازن" برای کل تنوع زیستی می باشد. بنابراین برای آگاهی از کیفیت این معیار، شبکه مناطق تحت حفاظت هر کشور یا منطقه، نیازمند ارزیابی کارایی و بازنگری از لحاظ این معیار و در صوت نیاز برنامه ریزی شبکه بهینه از این نظر است. در تحقیق حاضر معرف بودن مناطق چهارگانه استان چهارمحال و بختیاری از نظر تیپ های گیاهی ارزیابی و یک توزیع بهینه برای این مناطق پیشنهاد شده است. بدین منظور ابتدا براساس ارزش نادربودن و تنوع گونه ای برای هر یک از تیپ های گیاهی حداقل درصدی از آن ها که باید در مناطق چهارگانه وجود داشته باشند به عنوان اهداف حفاظتی تعیین شد. با روی هم اندازی نقشه مناطق چهارگانه و نقشه تیپ های گیاهی، وضعیت حفاظت فعلی و تراز حفاظتی (حفاظت کمتر یا بیشتر از حد لازم) آن ها تعیین شد. سپس با استفاده از نرم افزار پشتیبان تصمیم گیری مارکسان شبکه ای از مناطق پیشنهادی که در حداقل مساحت، تا حد ممکن اهداف تعیین شده برای تیپ های گیاهی را برآورده نمایند، مشخص شدند. نتایج نشان داد که از 106 تیپ گیاهی موجود در استان، مناطق چهارگانه موجود، اهداف تعیین شده برای 37 تیپ را تا حدودی برآورده می نمایند. برای برآورده شدن اهداف تعیین شده برای همه تیپ های گیاهی با در نظر گرفتن مناطق چهارگانه موجود در حالت بهینه به 14/47درصد و در حالت جمعی به 30/07درصد از مساحت استان نیاز است. بدون در نظر گرفتن مناطق چهارگانه موجود در حالت بهینه، به 19/086درصد و در حالت جمعی 37 درصد از مساحت استان مورد نیاز است. همچنین نتایج نشان داد که مناطق تحت حفاظت موجود در حالت بهینه 8/5 درصد و در حالت جمعی 12/85درصد با مناطق پیشنهادی همپوشانی دارند. بیشتر مناطق دارای اولویت برای حفاظت در نیمه شرقی استان از شمال تا جنوب واقع شده اند که به علت وجود تیپ های گیاهی کوچک و پراکنده مرتعی در این بخش است که توسط مناطق تحت حفاظت موجود پوشش داده نشده اند.