تاثیر اسانس دارچین بر عملکرد، قابلیت هضم مواد مغذی و تخمیر شکمبه ای در بره های نر پرواری

در چند سال اخیر به دلیل نگرانی های بشر در مورد پدیدار شدن سویه های باکتریایی مقاوم، توجه ویژه ای به اسانس و عصاره های گیاهی به عنوان جایگزین آنتی بیوتیک های محرک رشد در جیره دام و طیور شده است. نتایج مطالعات برون تنی نشان داده اند که اسانس ها و اجزای تشکیل دهنده آنها دارای پتانسیل لازم برای تغییر تخمیر شکمبه و بهبود استفاده از انرژی در نشخوارکنندگان هستند. یکی از اسانس هایی که بسیار مورد توجه قرار گرفته است، اسانس دارچین می باشد، بنابراین، آزمایش حاضر با هدف بررسی اثر اسانس دارچین بر عملکرد رشد، قابلیت هضم مواد مغذی و تخمیر شکمبه ای در بره های نر پرواری انجام شد.

این آزمایش در چارچوب طرح کاملا تصادفی بصورت اندازه های تکرار شده (سه دوره زمانی یک ماهه) با استفاده از 20 راس بره نر کردی 8 ماهه با میانگین وزن 06/4 ± 15/26 کیلوگرم با چهار تیمار و پنج تکرار در هر تیمار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه کردستان انجام گردید. بره ها در طول دوره آزمایش در داخل جایگاه های انفرادی نگهداری شدند و در دو نوبت صبح و عصر در ساعت (07:30 و 18:00) تغذیه شدند. تیمارهای آزمایشی شامل: 1) جیره پایه بدون اسانس دارچین (شاهد)، 2) جیره پایه حاوی 5/0 میلی لیتر اسانس دارچین به ازای هر راس در روز، 3) جیره پایه حاوی 1 میلی لیتر اسانس دارچین به ازای هر راس در روز و 4) جیره پایه حاوی 2 میلی لیتر اسانس دارچین به ازای هر راس در روز بود. به منظور بررسی تغییرات وزن زنده، وزن کشی در ابتدای آزمایش و سپس روز 24 ام هر دوره انجام شد. جهت تعیین میزان ماده خشک مصرفی، تفاضل میزان خوراک داده شده و پسماند آن برای هر دام به صورت روزانه اندازه گیری شد. برای تعیین قابلیت هضم مواد مغذی تیمارهای آزمایشی از مارکر داخلی خاکستر نامحلول در اسید2 استفاده گردید. جهت تعیین pH، غلظت نیتروژن آمونیاکی و اسیدهای چرب فرار شکمبه، در روز 26ام هر دوره، چهار ساعت پس از خوراک دهی صبحگاهی با استفاده از لوله مری از دام ها نمونه مایع شکمبه به کمک پمپ خلاء گرفته شد.

میزان ماده خشک مصرفی، وزن انتهای دوره و افزایش وزن روزانه تحت تاثیر اضافه کردن اسانس دارچین قرار نگرفت، همچنین قابلیت هضم ماده خشک، ماده آلی و الیاف نامحلول در شوینده خنثی تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار نگرفت (05/0<P)، در حالی که قابلیت هضم پروتیین خام در بره های تغذیه شده با یک میلی لیتر اسانس دارچین در روز نسبت به تیمارهای 5/0 میلی لیتر و 2 میلی لیتر افزایش یافت (05/0>P). اضافه کردن اسانس دارچین تاثیر معنی داری بر غلظت کل اسیدهای چرب فرار و نسبت مولی استات، پروپیونات، بوتیرات و ایزووالرات نداشت. غلظت نیتروژن آمونیاکی مایع شکمبه در بره های تغذیه شده با جیره های حاوی 1 و 2 میلی لیتر اسانس دارچین در مقایسه با تیمار شاهد افزایش یافت (05/0>P). همچنین در این مطالعه میانگین pHشکمبه، کمینه و بیشینه آن تحت تاثیر اسانس دارچین قرارنگرفت، که عدم تاثیر معنی دار اسانس دارچین بر pH مایع شکمبه در مطالعه جاری به دلیل عدم تغییر در غلظت کل اسیدهای چرب فرار، قابل انتظار بود.

نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که استفاده از اسانس دارچین در مقادیر استفاده شده و در شرایط این آزمایش نتوانست عملکرد رشد بره های نر پرواری، قابلیت هضم ظاهری مواد مغذیی و تخمیر شکمبه ای را تحت تاثیر قرار دهد. نتایج این مطالعه پیشنهاد می کند که در جیره های پرواری حاوی اسانس دارچین بهتر است از منابع پروتیینی با تجزیه پذیری شکمبه پایین تر استفاده شود.