"مقتل بزرجمهر" دراسه مقارنه بین الواقع التاریخی وتوظیفه الادبی عند خلیل مطران

پیام:
نوع مقاله:
مقاله پژوهشی/اصیل (دارای رتبه معتبر)
چکیده:
هذه المقاله محاوله لدراسه قصیده "مقتل بزرجمهر" لخلیل مطران ومقارنتها بالواقع التاریخی من خلال قراءه المصادر التاریخیه؛ فبناء علی ذلک یتطرق البحث اولا إلی معالجه الواقع التاریخی، ثم یلقی نظره علی توظیفه الادبی، واخیرا یقوم بدراسه مقارنه بینهما. لقد حافظ الشاعر فی قصیدته علی الإطار التاریخی العام غیر انه قام بتغییرات فی الموضوع والبنیه الفنیه تلبیه لاهدافه الشخصیه؛ ووظف هذه التراجیدیا لکی تمثل صرخه فی وجه الاستبداد العثمانی، فالطابع السیاسی والاجتماعی للموضوع یشکل نوعا من الإغراء للشاعر الذی رفع صوته مع اصوات المناضلین ودعا إلی الحریه والمقاومه ضد الاستبداد. واما المقاربه هذه، فتشمل اوجه التشابه والخلاف بین الواقع التاریخی والتوظیف الادبی فی القصیده االمطرانیه، فضلا عن معالجه الإضافات الموضوعیه والفنیه، معتمده علی المنهج الوصفی التحلیلی مستخدمه نظریه التناص. علما بان البحث قد توصل إلی ان الشاعر قد اتخذ من هذه الواقعه التاریخیه، قصیده ملحمیه لتحریض الشعوب العربیه واستثاره حمیتهم ضد الحکم العثمانی، فالشعب فی هذه القصیده -حسب تعبیر مطران- رمز للشعوب العربیه وکسری رمز للحکام الجایرین والمستبدین وبزرجمهر یرمز البطل الذی یضحی بنفسه من اجل حریه الجماهیر. فقد اعتمد مطران فی معالجته علی مصادر تاریخیه اخری غیر مرتبطه بالقضیه، واختار منها ما یساعد السیاق، فإنه عندما یتحدث عن حضور ابنه بزرجمهر سافره فی ساحه الإعدام، وقولها بانها لا تری رجلا حتی تلبس قناعا- علی خلاف التقالید الفارسیه التی توجب الحجب علی النساء الحرایر- یستعیره من قضیه إعدام الحسین بن منصور الحلاج. ومن ناحیه اخری یستعین الشاعر بالبنیه الفنیه للوصول إلی الغرض الرییس للقصیده حیث یستخدم عنصر الحوار لتطور سرد الاحداث إلی جانب استخدامه بعض المحسنات البدیعیه والمعنویه -من مثل الاقتباس والمذهب الکلامی- فی الدعوه إلی الحریه والمقاومه؛ فجاءت الإضافات فی مستوی الموضوع والبناء الفنی لخدمه اغراض القصیده
زبان:
فارسی
صفحات:
71 تا 97
لینک کوتاه:
magiran.com/p2691197 
دانلود و مطالعه متن این مقاله با یکی از روشهای زیر امکان پذیر است:
اشتراک شخصی
با عضویت و پرداخت آنلاین حق اشتراک یک‌ساله به مبلغ 1,390,000ريال می‌توانید 70 عنوان مطلب دانلود کنید!
اشتراک سازمانی
به کتابخانه دانشگاه یا محل کار خود پیشنهاد کنید تا اشتراک سازمانی این پایگاه را برای دسترسی نامحدود همه کاربران به متن مطالب تهیه نمایند!
توجه!
  • حق عضویت دریافتی صرف حمایت از نشریات عضو و نگهداری، تکمیل و توسعه مگیران می‌شود.
  • پرداخت حق اشتراک و دانلود مقالات اجازه بازنشر آن در سایر رسانه‌های چاپی و دیجیتال را به کاربر نمی‌دهد.
In order to view content subscription is required

Personal subscription
Subscribe magiran.com for 70 € euros via PayPal and download 70 articles during a year.
Organization subscription
Please contact us to subscribe your university or library for unlimited access!