ادراک بی واسطه در فلسفه سهروردی و هایدگر

شهاب الدین سهروردی و مارتین هایدگر، در بحث از معرفت (علم) و در نقد سنت های فلسفی پیش از خود، هر دو بر این باورند که ادراک اصیل، قسمی علم حضوری و بی واسطه به حقیقت و ذات امور است، نه حصول صورت یا مفهوم شیء در ذهن. سهروردی با تکیه بر هویت نوری نفس و معرفت، جمله مراتب و اقسام ادراک را از سنخ علم بی واسطه حضوری و شهودی می داند. هایدگر نیز با طرح انسان (دازاین) همچون «هستنده در جهان»، ضمن تاکید بر گشودگی ذاتی انسان، بر آن است که او در راستای ارتباطی عملی، از خود، هستندگان و جهان رفع حجاب می کند و لذا فهم اصیل از سنخ حضوری و وجودی است. اگرچه هر دو متفکر بر خصوصیت پیشامفهومی ادراک اصیل تاکید دارند، لیکن در مرحله پس از آن، ادراک مفهومی (حصولی) را نیز می پذیرند. با این حال، با نظرداشت تفاوت در فرهنگ و سنت فکری این دو متفکر، طبعا اختلاف نظرهایی نیز میان آن دو وجود دارد. نوشتار حاضر، با روش تحلیلی مقایسه ای، مشابهت ها و اختلاف نظرهای این دو فیلسوف را در بحث از ادراک بی واسطه مشخص کرده است.