تحلیل ریسک های مکان یابی و برپایی مراکز درمانی نظامی موقت با بهره مندی از رویکرد FMEA (مطالعه موردی: بیمارستان های صحرایی نظامی)

یکی از موثرترین خدماتی که نیروهای مسلح در دوران بروز بحران های اجتماعی (نظیر جنگ و غیره) ارائه می دهند برپایی بیمارستان های صحرایی نظامی است. مکان یابی و احداث این بیمارستان ها ریسک هایی بالقوه ای دارد که لازم است شناسایی، درجه اهمیت آنها تعیین و راه حل های مناسب برای مقابله با آن ها اتخاذ شود. هدف از پژوهش حاضر، شناسایی ریسک های احداث بیمارستان های صحرایی نظامی در دوران جنگ و بحران و نیز اولویت بندی آنها با استفاده از رویکرد FMEA، است. تحقیق حاضر بر اساس روش گردآوری داده ها، توصیفی-مطالعه موردی و بر اساس ماهیت داده ها، آمیخته است. همچنین به علت کاربرد نتایج، از نظر هدف، کاربردی است. فرآیند انتخاب تیم خبرگی تحقیق به روش نمونه گیری در دسترس و تا رسیدن به مرحله اشباع نظری ادامه یافت. مرحله اشباع نظری یادشده، در اندازه نمونه 17 نفر خبره (که همگی آشنا با مبانی مدیریت ریسک، بیمارستان های صحرایی و رویکرد FMEA بوده و دارای سوابق تجربی و یا دانشگاهی بیشتر از 20 سال، مرتبط با یکی از موضوعات یادشده بودند) حاصل شد. در فاز اول (فاز کیفی) تحقیق حاضر، به منظور نظرسنجی خبرگان، از ابزار مصاحبه نیمه ساختاریافته استفاده شد. برای همین منظور پرسش نامه محقق ساخته، توسط تیم خبرگی برای محاسبه شاخص CVI مورد استفاده قرار گرفت. روایی پرسش نامه ها با استفاده از روایی محتوا و پایایی آن، با استفاده از آلفای کرونباخ و نرم افزار SPSS، مورد تایید قرار گرفت. در ادامه و در فاز دوم (فاز کمی) تحقیق، پرسش نامه خروجی فاز اول (فاز کیفی)، توسط 60 نفر از صاحب نظران، برای رویکرد FMEA استفاده شد. بر اساس نتایج، از میان ریسک های احصاء شده، 60 ریسک اولویت دار (شامل 16 مورد پر ریسک، 26 مورد با ریسک متوسط و 18 مورد کم ریسک) در برپایی بیمارستان های صحرایی نظامی شناسایی شد. همچنین نتایج نشان می دهد ریسک های عدم وجود انبار دارویی حائز شرایط، بانک تامین خون، تجهیزات اتاق عمل، موتورخانه، مخازن و تاسیسات آب، زیرساخت های بهداشتی و انرژی، کیفیت بستر (محل احداث)، سیستم دفع زباله، استحکام سازه، استتار و امنیت مسیرهای انتقال، از جمله مهم ترین ریسک های مکان یابی و برپایی بیمارستان های صحرایی نظامی هستند.