ارزیابی شاخص های عدالت اجتماعی در دسترسی و توزیع کاربری های آموزشی در شهر اسلامی، (نمونه موردی: شهر تبریز)

در برنامه ریزی کاربری اراضی، عدالت در توزیع و پراکنش فضایی کاربری ها یکی از مولفه های اساسی در توسعه پایدار شهری محسوب می شود. یکی از کاربری های بسیار مهم در شهرها کاربری آموزشی است، که ضرورت وجود آن برکسی پوشیده نیست. در تفکر و اندیشه اسلامی و با توصیه ی قرآن به تفکر و تحقیق و جست وجو در عالم خلقت به ریشه اصلی ایجاد مراکز علمی در جوامع اسلامی تاکید شده است. در این راستا پژوهش مورد نظر به ارزیابی کاربری های آموزشی (مدارس ابتدایی) با توجه به اصول شهر اسلامی و وضعیت پراکنش آن ها در بین مناطق ده گانه تبریز پرداخته و سپس با تلفیق شاخص ها به تحلیل مکانیابی فضاهای آموزشی می پردازد. نوع پژوهش حاضر کاربردی و روش پژوهش توصیفی - تحلیلی است. در این پژوهش، ابتدا از روش نزدیکترین مجاورت یا همسایگی برای نشان دادن پراکندگی مدارس ابتدایی شهر تبریز و از روش تحلیل شبکه در سیستم اطلاعات جغرافیایی برای تحلیل وضع موجود توزیع فضایی مدارس و بررسی شعاع عملکرد آن ها استفاده شده است و در نهایت برای ارزیابی معیارهای سه گانه از مدل تاپسیس استفاده شده تا واحد ارزیابی معیارها یکسان سازی شوند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که مناطق6، 8 و 10 به ترتیب در بالاترین رتبه و منطقه 7 در رتبه آخر قرار دارد، به این صورت که تنها منطقه 8 تحت پوشش100 درصدی شعاع عملکرد مفید قرار گرفته و از نظر معیار الگوی توزیع مدارس، منطقه 6 دارای الگوی منظم می باشد. و از نظر سرانه نیز هیچ یک از مناطق از وضعیت رضایت بخشی برخوردار نیستند.