تغییرات زمانی و مکانی مانگروهای گواتر و نایبند و برآورد شدت فعالیت های صیادی موثر بر این زیستگاه ها در خلیج فارس و دریای عمان

اکوسیستم های مانگروها دارای خدمات اکوسیستمی فراوان هستند و نقش بسزایی در پایداری اکوسیستم ساحلی ایفا می کنند. بنابراین، هدف از این تحقیق، بررسی روند تغییرات زمانی و مکانی عرصه رویشگاهی مانگروهای پارک ملی دریایی نایبند و منطقه حفاظت شده باهوکلات و همچنین تعیین شدت فعالیت های صیادی به عنوان تهدیدات انسانی پیش روی این مانگرو است. به منظور بررسی روند تغییرات زمانی و مکانی مانگروها در رویشگاه های مورد مطالعه، چهار شاخص گیاهی NDVI، SAVI، LAI و RVI محاسبه و تغییرات آنها در بازه سال های 1990 تا 2019 بررسی شد. برای تعیین شدت فعالیت های صیادی، پس از تهیه نقشه گستره رویشگاه های مانگرو، 189 و 391 سلول شبکه با ابعاد 4×4 کیلومتر در سطح آب های ناحیه کرانه دربرگیرنده مانگروهای خلیج نایبند و گواتر ترسیم و داده های مربوط به موقعیت جغرافیایی و تعداد شناورهای موجود در بنادر صیادی استان بوشهر و سیستان و بلوچستان تهیه شد. نتایج حاصل از این بررسی، افزایش مساحت را در همه مانگروهای مورد مطالعه در حدفاصل سال های 1990 تا 2019 نشان داد. این افزایش به طور متوسط در خلیج نایبند، رویشگاه بیدخون از 96/32 تا 93/123 هکتار مشاهده شد و همچنین در خلیج گواتر از 76/275 تا 72/396 هکتار بوده است. برداشت از سرشاخه ها توسط جامعه محلی، ورود آلودگی های صنایع نفت و گاز، گردشگری و ورود زباله های تجزیه ناپذیر به دلیل نزدیکی این رویشگاه به مناطق مسکونی از جمله مهم ترین دلایل کاهش مانگروهای این منطقه در بازه 2000 تا 2010 است. در خلیج گواتر نیز آبزی پروری به عنوان عامل اصلی در تغییر هیدرولوژیک منطقه و کاهش این جنگل ها بعد از سال 2015 تاکنون بوده است. افزایش دما و افزایش سطح آب دریا به عنوان مهم ترین عوامل در افزایش استقرار و عرصه رویشگاهی مانگروهای مورد مطالعه است. همچنین نتایج نشان داد که با توجه به وضعیت فعلی رویشگاه های مانگرو، پراکنش جغرافیایی بنادر و تعداد شناور و قایق های صیادی موجود در این بنادر، مانگروهای رویشگاه گواتر نسبت به رویشگاه نایبند در معرض شدت فعالیت صیادی بالاتری قرار دارند.