اثر تزریق داخل بطنی کیس پپتین-13 بر نقص عملکرد حافظه اجتماعی القا شده با مت آمفتامین در موش صحرائی نر

مت آمفتامین یک محرک سیستم عصبی مرکزی است که در حال حاضر سوء مصرف آن به طور فزاینده ای رو به افزایش است. استفاده طولانی مدت از این روان گردان با اختلالات شناختی عدیده ای منجمله آسیب در عملکرد یادگیری و حافظه همراه است. کیس پپتین-13 (Kisspeptin-13) یکی از نوروپپتیدهای درون زا است که پیش تر نقش محافظت عصبی آن بر عملکردهای شناختی به ویژه حافظه در مطالعات متعدد بررسی شده بود. این مطالعه با هدف بررسی نقش کیس پپتین-13 بر کاهش آسیب حافظه اجتماعی ناشی از مصرف مت آمفتامین، انجام پذیرفت.

این مطالعه تجربی، برروی تعداد 40 سر موش صحرایی نر بالغ، نژاد ویستار با وزن تقریبی 270- 200 گرم انجام گرفت. این مطالعه با کد اخلاق (IR.MAZUMS..REC.1398.6037) در مرکز تحقیقات علوم اعصاب دانشگاه علوم پزشکی مازندران انجام شد. در این مطالعه حیوانات به طور تصادفی به چهار گروه، گروه کنترل، گروه مت آمفتامین، گروه کیس پپتین-13+ مت آمفتامین و گروه کیس پپتین-13 تقسیم می شدند. ابتدا پیش درمانی با کیس پپتین-13 به مدت سه روز به صورت داخل بطنی با دوز 5/1 میکروگرم بر میکرولیتر در گروه های مربوطه انجام شد. سپس برای ایجاد مدل اعتیاد، تزریق دوز افزایشی مت آمفتامین صورت پذیرفت، به این ترتیب که حیوانات ابتدا در روز اول دوز 1 میلی گرم بر کیلوگرم را دو بار با فاصله 4 ساعت دریافت کردند و در روز دوم دوز 2 میلی گرم بر کیلوگرم را به طریق ذکر شده دریافت کردند. این دوز به طور افزاینده در روزهای دیگر به مدت یک هفته ادامه پیدا کرد به طوری که در روز سوم دوز 3 و در روز چهارم دوز 4 و در روز ینجم، ششم و هفتم به ترتیب دوز 5، 6 و 7 میلی گرم برکیلوگرم را دریافت کردند. پس از پایان تزریقات، از تست رفتاری تعامل اجتماعی برای بررسی حافظه اجتماعی و تعامل اجتماعی استفاده شد. این تست در دستگاه سه اتاقه به مدت ده دقیقه در فضای مستطیل شکلی که به سه قسمت تقسیم شده بود، انجام گرفت. در اتاقک های جانبی دو محفظه سیمی وجود داشت که موش غریبه و آشنا در آن قرار داشت. در روز آزمون مدت زمان گذرانده شده در هر اتاقک مورد بررسی قرار گرفت.

یافته های این مطالعه در دو مرحله بررسی ا ثر کیس پپتین-13 بر تعامل اجتماعی و حافظه اجتماعی به ترتیب زیر بود. اثر کیس پپتین-13 بر تعامل اجتماعی نشان داد که مدت زمان کاوش در اتاقکی که در آن موش غریبه اول قرار گرفته است در همه گروه های آزمایشی بیش تر از مدت زمان جستجو در اتاقک خالی است. این نتایج بیانگر این است که جامعه پذیری در این حیوانات تحت تاثیر تجویز مت آمفتامین و همین طور کیس پپتین-13 قرار نگرفته است و تمام حیوانات در گروه های دریافت کننده دارو همانند گروه کنترل پاسخ داده اند. نتایج آنالیز آماری در خصوص اثر کیس پپتین-13 بر حافظه اجتماعی نشان داد که اختلاف آماری معنی داری در مدت زمان صرف شده برای موش غریبه اول و موش غریبه دوم وجود دارد و حیوانات گروه دریافت کننده مت آمفتامین مدت زمان بیش تری را صرف تعامل اجتماعی با موش غریبه قدیمی کردند که بیانگر آسیب به حافظه اجتماعی است و تجویز کیس پپتین-13 در حیوانات دریافت کننده مت آمفتامین نیز نتوانست حافظه اجتماعی را بهبود بخشد. در گروه دریافت کننده کیس پپتین-13 نیز حافظه اجتماعی تفاوت چندانی با گروه کنترل نداشت که نشان دهنده این مطلب بود که تجویز کیس پپتین-13 به تنهایی منجر به آسیب حافظه اجتماعی نمی شود.

این مطالعه نشان داد که مت آمفتامین می تواند بدون این که تغییری در تعامل اجتماعی ایجاد کند منجر به آسیب جدی به حافظه اجتماعی شود و پیش درمانی با کیس پپتین-13 نیز نتوانست آسیب حافظه اجتماعی ناشی از تجویز مت آمفتامین را جبران کند.