تاثیر تضاد منافع بر رفتار تصمیم گیری حسابرسان مستقل با ترکیب مدل شناخت اجتماعی و مدل تصمیم گیری برونداد

هدف این مقاله بررسی تاثیر تضاد منافع بر فرآیندهای شناختی حسابرسان و نیز احتمال رفتار تصمیم گیری انحرافی آنها بوده است. علاوه بر این رابطه فرآیندهای شناختی حسابرسان بر رفتار تصمیم گیری انحرافی آنها در صورت وجود تضاد منافع مورد بررسی قرار گرفته است. جهت بررسی فرایندهای ذهنی موثر بر رفتار تصمیم گیری انحرافی حسابرسان در مواجهه با شرایط تضاد منافع، نظریه شناخت اجتماعی و مدل تصمیم گیری برون داد با هم ادغام شده اند و جهت آزمودن فرضیه های مورد نظر از پرسشنامه ای استفاده شده که شامل طیف وسیعی از رایج ترین طبقات تضاد منافع است. در طراحی پرسشنامه، از چهار سناریوی تضاد منافع استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش شامل حسابرسان در رده های سرپرست، سرپرست ارشد، مدیر و شریک حسابرسی و نمونه آماری شامل 402 نفر از این افراد است. یافته های پژوهش نشان می دهد که تضاد منافع با رفتار تصمیم گیری انحرافی رابطه معناداری دارد. همچنین تضاد منافع با فرایند های شناختی دارای رابطه معنی داری است. علاوه بر این بین فرایندهای شناختی و رفتار تصمیم گیری انحرافی در شرایط وجود تضاد منافع نیز رابطه معنی داری وجود دارد. با توجه به رابطه معنادار فرایندهای شناختی و نیز تضاد منافع با رفتار تصمیم گیری انحرافی، به نظر می رسد باید به توسعه مداخلات رفتاری برای تقویت استقلال واقعی حسابرسان پرداخت که این مداخلات رفتاری هم باید از فرایندهای شناختی آگاهانه (عمدی) و هم از فرایندهای شناختی ناخودآگاه (غیر عمدی) شکل گیرد.