بررسی علل رواج معنای مشهور و نادرست برای واژه امی در مطالعات قرآنی

مفهوم «امی» یکی از مباحث چالشی در مطالعات دینی است که هم در آثار مستشرقان و هم در مطالعات اندیشمندان و مفسران اسلامی، محور بحث واقع شده است. یکی از دلایل چالشی بودن فهم امی، کاربرد قرآنی این واژه در توصیف پیامبر اکرم(ص) است که منجر به بروز برخی شبهات از سوی عده ای و درنتیجه، دفاعیه های مختلف از سوی مسلمانان شده است. در بین آرای اندیشمندان اسلامی، مفسران قرآن جایگاه ویژه ای داشته و در این موضوع، بحث های متعددی مطرح کرده اند. در پژوهش حاضر، سعی شده است با روش توصیفی- تحلیلی، ضمن اشاره به برخی از آرای مفسران درباره مفهوم امی، علل رواج یافتن معنای مشهور این واژه بررسی شود. بر اساس یافته های این پژوهش، عواملی همچون: نگرش لغوی به اصطلاح امی، غفلت از قرائن موجود در تورات و سیاق آیات قرآنی و همچنین بی توجهی به کاربرد امی در متون فقهی موجب شده است که در طول زمان، معنای «بی سوادی» برای واژه ی امی رواج یابد. توجه به قرائن فوق، صحت معنای رایج را تایید نمی کند. بر اساس قرائن کافی که برای فهم واژه امی در متون دینی وجود دارد، این واژه در اصل، اصطلاحی است که از سوی یهودیان، برای نامیدن غیر اهل کتاب استفاده می شد و بعدها به هرکسی اطلاق شد که ناآشنا به محتوای کتاب آسمانی باشد، چه اهل کتاب باشد یا نباشد.