روایت شناسی رمان «ام سعد» غسان کنفانی و «تماما مخصوص» عباس معروفی براساس نظریه ژرار ژنت

روایت یکی از مهمترین فنون ادبی و عنصری اساسی در نظریه ادبی است، که ما را در درک متون ادبی یاری میرساند. نظریه پردازان بسیاری ساختار روایت را مورد بررسی قرار داده اند. ژرارژنت فرانسوی، از برجسته ترین نظریه پردازان ساختارگرا است که نظریه او از کاملترین نظریه های روایت شناسی به شمار می آید. هدف از پژوهش موردنظر بررسی و بیان روایت شناسی در رمان «ام سعد» غسان کنفانی و «تماما مخصوص» عباس معروفی براساس نظریه ژرار ژنت میباشد.

روش تحقیق: 

این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی بر آن شده که با تکیه بر دیدگاه روایت شناسی ژنت به میزان ارزیابی اطلاعات روایی «روای» که ریشه در وجه شخصیت فردی و تجربیات عاطفی راوی دارد، به تحلیل رمانهای فارسی و عربی با اصل زمان کانونهای روایت، فاصله روایت، بیان روایت و انواع دیدگاه های حاکم و دخیل در هر دو رمان به تحلیل متن روایی آن پرداخته و قدرت تحلیل داستان پردازی نویسندگان در تغییر دادن نظام روایت شناسانه رمان و ارزش هر یک را تعیین و ثبت نماید.

رمانهای «ام سعد» و «تماما مخصوص» هر یک کم یا زیاد مستقیم یا غیرمستقیم به گذشته خویش بازگشت دارند که روایت را به زمان پریشی گذشته نگر بدل میکنند. اما سیر تفاوت رمان کنفانی و معروفی بر این روال است که رمان «ام سعد» واقعگرایانه و کاهش دهنده فاصله مخاطب از متن است و این امر بر پویای روایتگری کنفانی افزوده و اثر او را به متنی زنده تبدیل نموده است، در حالیکه رمان «تماما مخصوص» منطبق بر واقعگرایی تخیلی ترسیم شده است و همین امر گاه روایت شنو را از چهارچوب متن روایت دور میکند و روای را گاه همساز و گاه ناهمگون جلوه میدهد که معیار نگرش معناگرایانه اثر معروفی است. «کنفانی و معروفی» همچنین از مکانهای واقعی در رمان که مصداق بیرونی دارند، بهره جسته اند. روای هر دو رمان دانای کل است.