تعاملات میدان قدرت در فضای جامعه متنی درخت انجیر معابد اثر احمد محمود : تحلیل گفتمان

دستیابی به جایگاه قدرت در یک فضای اجتماعی، نیازمند مجموعه ای از «سرمایه های» گوناگون تعریف شده در آن اجتماع است. این «سرمایه ها» می توانند اقتصادی یا طبق نظر جامعه شناس فرانسوی، پیر بوردیو، غیرمادی باشند. یکی از انواع «سرمایه های» مهم در روابط «میدان» های اجتماعی «سرمایه زبانی» است. «سرمایه زبانی» به معنای مهارت استفاده از زبان و به کار گرفتن گفتمانی مناسب و منحصر به فرد با هدف تاثیرگذاری در ارتباطات اجتماعی است. اما آیا تنها با استفاده از «سرمایه زبانی»، می توان در ارتباطات اجتماعی تا آن حد تاثیرگذار بود که دست یابی به جایگاه قدرت در «میدان» یا فضای اجتماعی مدنظر ممکن شود؟ در این پژوهش در پی آنیم که این پرسش را در فضای «جامعه متنی» رمان درخت انجیر معابد اثر احمد محمود بررسی کنیم که در آن «سرمایه زبانی» در چارچوب گفتمان مذهبی برای کسب جایگاه قدرت به کار گرفته شده است. ما در مقاله پیش رو، کارکرد گفتمان های منتهی به جایگاه قدرت را در تعاملات شخصیت ها مورد بررسی قرار داده ایم. به این منظور، ما از نقد اجتماعی پیر بوردیو برای ساختارشناسی فضای «جامعه متنی» داستان و از تحلیل گفتمان دومینیک منگنو برای بررسی کاربرد «سرمایه زبانی» در گفتمان شخصیت ها استفاده کرده ایم. در پایان می بینیم که چگونه «سرمایه زبانی» در قالب گفتمان می تواند به تنهایی منجر به کسب قدرت شود.