تحلیل آب مجازی برخی از محصولات کشاورزی در استان فارس

تجارت آب مجازی یکی از راهکارهای کاهش فشار بر منابع آب است. مفهوم تجارت آب مجازی بر این است که کشورهایی که با کمبود آب روبرو هستند، باید از کشورهای پرآب، کالا وارد کنند و از تولید کالاها و خدماتی که در فرآیند تولید خود به آب بیشتری نیاز دارند، بپرهیزند. علاوه بر توجه به مفهوم تجارت بین المللی آب مجازی، در سطح ملی و بین استانی نیز میتوان به این موضوع توجه نمود. استان فارس طی سال های اخیر تحت پدیده خشکسالی قرار گرفته است که از دلایل مهم آن افزایش جمعیت، کاهش نزولات جوی و برداشت بی رویه از منابع آب زیر زمینی می باشد. بخش کشاورزی دارای اهمیتی فراوان در راستای تامین غذایی و حفظ محیط زیست می باشد. با توجه به این که استان فارس همواره جایگاه ویژه ای در تامین محصولات کشاورزی کشور دارد، برآورد بیلان آب مجازی در صادرات و واردات پنج محصول عمده شامل گندم، جو، برنج، سیب و مرکبات هدف این پژوهش می باشد. در این تحقیق منابع آب استان بررسی شد و شاخص های کم آبی، شدت مصرف آب، وابستگی آب به واردات آب مجازی و خودکفایی به واردات آب مجازی در محصولات مورد مطالعه استان فارس به ترتیب معادل 97، 90، 0 و 100 درصد محاسبه شد. همچنین آب مجازی، بهره وری، و بیلان آب مجازی صادرات و واردات این محصولات محاسبه شده است. بر اساس نتایج این تحقیق، کل صادرات آب مجازی محصولات مورد مطالعه 6/1926 میلیون مترمکعب (MCM) و کل واردات آب مجازی 8/990 میلیون متر مکعب می باشد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که بیلان آب مجازی در صادرات و واردات محصولات مورد مطالعه منفی می باشد و تراز تجارت آب مجازی استان برابر 7/935 میلیون متر مکعب است، بنابراین استان فارس صادر کننده آب مجازی می باشد.